Применение технологий на тему «Развитие скорочтения и логического мышления на уроках татарского языка» (1–3 классы)
Аннотация.
Вы держите полный сборник заданий, подготовленных специально для занятий с детьми младшего школьного возраста , изучающих татарский язык, как родной язык .
“Тиз уку һәм логик фикерләү сәләтен үстерү” - рабочая тетрадь по татарскому языку предназначена для формирования и развития навыка качественного, осознанного чтения у детей 7—10 лет, созданная в помощь родителям и педагогам. В ней собраны самые эффективные упражнения и техники, развивающие навык эффективного чтения у ребёнка за 18 уроков. Более 100 простых и увлекательных развивающих заданий, которые с удовольствием будет выполнять ребёнок, тексты для чтения, индивидуальная система занятий, дневник успеха для мотивации и мониторинга - всё это сделает процесс формирования навыка скорочтения по татарскому языку лёгким и максимально результативным.
Читайте быстрее, понимайте больше!
С помощью рабочей тетради вы получите интересные инструменты, которые помогут легко читать и понимать любую информацию.
Тетрадь адресована в помощь родителям и педагогам, которые хотят научить своих детей эффективным навыкам чтения, развитию памяти, внимания, мышления и воображения.
Это программа развития, которая поможет привить ребёнку интерес к изучению татарского языка. Учебу сделать удовольствием.
Пояснительная записка.
Актуальность.
Скорочтение - именно такая компетенция необходима малышу для быстрого и успешного старта в жизни!
Необходимость создания представленной рабочей тетради для младщих щкольников возникла в процессе работы над развитием детей на уроках татарского языка. Я столкнулась с отсутствием системной информации по техникам запоминания, методикам развития внимания и памяти.
Каждое упражнение приходилось долго искать, подбирать тексты, задания, адаптировать их для детей.
Именно поэтому я решила обобщить свой опыт по этой теме в виде уникальной игровой методики.
Рабочая тетрадь “Тиз уку һәм логик фикерләү сәләтен үстерү” представляет систему интеллектуально-развивающих занятий для обучающихся 7-10 лет. Она основана на основе авторской методики по скорочтению Ш.Ахмадуллина.
Актуальность выбора определена следующими факторами: по оценке читательской грамотности (PISA - Международная программа по оценке образовательных достижений учащихся) российские учащиеся заняли лишь 26 место. У обучающихся низкая скорость чтения, они допускают при чтении ошибки: пропускают, заменяют, переставляют буквы, слоги, искажают окончания, не дочитывают их, искажают звуковой состав слов и испытывают трудности при слогослиянии. Все это в большинстве случаев затрудняет понимание прочитанного.
Так же от скорости чтения зависит процесс развития обучающегося. В процессе чтения совершенствуется оперативная память и устойчивость внимания. От этих двух показателей, в свою очередь, зависит умственная работоспособность. Навык чтения должен быть сформирован в начальной школе. Необходимо стремиться, чтобы в конце начального обучения ребёнок имел скорость чтения не ниже 120 слов в минуту. Но при этом читал осознанно, правильно, выразительно.
Новизна данной программы заключается в том, что обучающиеся имеют возможность в полной мере получить знания не только по осмысленному чтению, но и улучшить зрительную и слуховую память, внимание, мышление, концентрацию, усидчивость, а также улучшить свою речь на родном татарском языке, совершенствуется механизм чтения и восприятия прочитанного.
Практическая значимость данной рабочей тетради состоит в том, что сформированный навык смыслового чтения является фундаментом всех универсальных учебных и предметных действий. Через смысловое чтение производиться поиск, понимание, преобразование, интерпретация, оценка любой информации.
Тетрадь “Тиз уку һәм логик фикерләү сәләтен үстерү” предназначена для индивидуальных и групповых занятий с детьми 7-10 лет. Разработана система интегрированных занятий по формированию читательских навыков и логического мышления. В каждом занятии объединено несколько образовательных задачи видов детской деятельности на заданную тему. Вопросы и задания побуждают ребенка не только к увеличению скорости чтения, но и к размышлению, к осознанному чтению. Представленный в тетради материал направлен на формирование умения анализировать, обобщать сравнивать, рассуждать, делать выводы на родном татарском языке.
Цель: содействие развитию навыков рационального чтения на родном татарском языке, повышения скорости чтения и усвоения информации.
Удобство рабочей тетради состоит в том, что обучить ребенка скорочтению можно всего за 18 уроков.
В каждом из 18 уроков:
- упражнения для расширения поля зрения
- упражнения для развития техники чтения
- упражнения на развитие внимания, памяти, логического мышления.
1.Работа со скороговорками.
2.Работа со слоговыми таблицами.
3.Чтение марсианских стихотворений.
4.Работа с текстом на время.
5.Упражнения на развитие угла зрения.
6. Клиновидные таблицы
7.Развите межполушарного взаимодействия. Рисуем 2 руками.
8. Лабиринты
9. Алфавит
10. Таблицы Шульте
11. Струп-тесты
12. Анаграммы
13. Упражнение «Корректурная проба»
Методические рекомендации.
Рабочая тетрадь будет полезна учителям татарского языка, которые работают с младшими школьниками. Её легко применять на групповых занятиях.
Идеально подходит родителям школьников. Здесь не надо много читать, чтобы получить результат.
Ценность рабочей тетради состоит в том, что ребенок получит возможность выполнения действий в «собственном поле деятельности». Ребенок выполняет каждое задание в своей собственной тетради. Это повышает активность детей в освоении умений и представлений и делает данный процесс более эффективным (рациональное использование времени занятий, при котором не создается ситуаций «ожидания» ответа и наблюдения за действиями другого ребенка с материалом).
Важен положительный настрой. Не допускайте отрицательных эмоций во время занятий, не должно быть трудно, скучно, неинтересно.
В игровой форме знания усваиваются легко и без усилий. Предлагайте ребёнку не заниматься или учиться, а играть. Демонстрируйте свою заинтересованность. Ваша включённость в игру, эмоциональное участие поддержат ребёнка в трудном процессе обучения и развития.
При работе с тетрадью особое внимание уделять развитию у детей
самостоятельности, находчивости, сообразительности. Широко использовать
на занятиях художественное слово (стихи, потешки, загадки),
задачи - шутки. Они не только вызывают интерес своим содержанием, но и
побуждают детей рассуждать, мыслить, находить правильный ответ,
тренируют память, а также способствуют формированию у детей творческой
активности, инициативы
Какие результаты будут у ребёнка.
В результате у ребёнка повышается техника чтения и, что очень важно, развивается интерес к книге и к чтению.
С помощью специальных упражнений и техник увеличит скорость чтения в 2 и более раз
Улучшатся внимание, память, мышление, концентрация и усидчивость
Научится эффективно понимать и запоминать прочитанное
Снимет психологические барьеры, препятствующие чтению
Сократится время на обучение и выполнение домашней работы в пользу хобби, увлечениям и общению
Улучшится успеваемость ребёнка по всем предметам
Повысится мотивация и интерес к чтению и обучению в целом
Повысится уверенность ребёнка в себе и своих способностях
Преимущества.
С помощью рабочей тетради вы получите интересные инструменты, которые помогут легко читать и понимать любую информацию
ЭШ ДӘФТӘРЕ
тиз уку һәм логик фикерләү сәләтен үстерү
ДӘРЕС САНЫ |
ЧИСЛО |
МИНЕМ УҢЫШЫМ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ЖЁЛТЫЙ СМАЙЛИК - Я- МОЛОДЕЦ. ПЕРЕХОЖУ К СЛЕДУЮЩЕМУ УРОКУ
КРАСНЫЙ СМАЙЛИК - ХОРОШО. НУЖНО ЕЩЁ ПОТРЕНИРОВАТЬСЯ
1-нче дәрес
1.Таблица ШУЛЬТЕ.
Покажи и назови чёрные числа в возрастающем порядке, красные числа в убывающем порядке.
2.Алфавит.
Произнеси громко верхнюю букву и в паре подними руку, которая указана в нижнем ряду.
А С |
Ә У |
Б Б |
В У |
Г С |
Д Б |
Е С |
Ж У |
Җ Б |
З С |
И С |
К Б |
Л С |
М У |
Н Б |
О У |
Ө С |
П У |
Р Б |
С С |
Т Б |
У У |
Ү С |
Ф У |
Х Б |
3.Прочитай внимательно текст. Проследи, сколько времени тебе понадобилось. Запиши результат. Всё ли ты понял? Самостоятельно оцени качество своего чтения. Что у тебя не совсем хорошо получилось?
Бер заман Фил белән Арыслан узышырга уйлаганнар. Алар кая кадәр йөгерергә икәнен дә килешеп куйганнар. Ә Арыслан Тычкан белән бик дуслар икән. Арыслан Тычканга башта ук шул урынга барып торырга кушкан.Фил йөгереп килеп җиткәч, Тычкан аңа: “ Чи-чи”,-дип әйтергә тиеш булган. Чөнки Филләр Тычканның шулай дип әйтүеннән бик куркалар икән.
Ярар. Хәзер болар йөгерә башлыйлар.Фил бик тә хисләнеп чаба. Аның бу ярышта бик тә җиңәсе килә икән. Арыслан да аннан калышмый. Билгеләнгән урынга иң беренче Фил килеп җитә. Ә Тычкан анда басып тора. “Чи-чи”,- ди ул Филгә.
Фил куркуыннан нишләргә дә белмичә, чиккә дә килеп җитмичә кирегә йөгерә икән. Ә Арыслан белән Тычкан Филдән рәхәтләнеп көлгәннәр.
Минем уку вакытым
4. Закрой текст. Ответь на вопросы.
1. Текст исеме ничек атала?
а) Фил, Арыслан, Тычкан
ә) Фил, Арыслан һәм Тычкан
2.Кемнәр бик дус булганнар?
а) Арыслан белән Тычкан
ә) Арыслан белән Фил
3. Тычкан нәрсә дип җавап бирергә тиеш булган?
а) Чи-чи-чи
ә) Чи-чи
4. Фил ничек итеп чапкан?
а) бик каты итеп
ә) бик тә хисләнеп
5.Фил финишка килеп җиткәч, кемне күргән?
а) Тычканны ә) Арысланны
6. Текстка син үзең нинди исем бирер идең?
5. Сколько животных на картине?
2–нче дәрес
1.Прочитай чистоговорку.
Абагага бага-бага, башым бәрдем баганага.
2. Прочитай слова.
ки-----шер
су------------ган
кы-----------------яр
ка--------------------бак
бор-----------------------чак
бо--------------------------------рыч
кә---------------------------------------бестә
чө-------------------------------------------------гендер
бә----------------------------------------------------------рәңге
3. Найди отличия
4. Соедини одинаковые фигуры, прочитай слова.
5. Возьми 2 карандаша в 2 руки, нарисуй одновременно двумя руками.
6. Соедини овощи с листочками.
7. Назови цвет, которым написано слово.
сары зәңгәр алсу
шәмәхә кызыл яшел
кара соры зәңгәр
көрән сары алсу
8. Прочитай текст с запутанными словами.
Файдалы яшелчәләр.
рәләчлешЯ витаминнарга йаб. Шуңа күрә әчлешя бик файдалы кыза. Яшелчә ашаган ешек сәламәт була.
Безнең бакчада решик, егңәрәб үсә. Яшелчәләрне яхшылап юып аграша кирәк. («Салават күпере» журналынннан)
3- нче дәрес
1.Прочитай чистоговорку.
Мич башында биш мәче, биш мәченең биш башы.
Биш мәченең биш башына ишелмәсен мич ташы.
2. Найди домашних животных.
к
|
з |
п |
е |
с |
и |
ө |
ң |
җ |
и
|
ш |
ә |
к |
ө |
п |
ё |
ц |
щ |
д
|
ү |
в |
ә |
л |
с |
ы |
е |
р |
ө
|
щ |
п |
с |
а |
р |
ы |
к |
һ |
һ
|
д |
у |
ң |
г |
ы |
з |
ч |
ө |
җ
|
ч |
х |
б |
ә |
ү |
г |
е |
з |
к
|
ә |
җ |
ә |
р |
щ |
ң |
о |
ы |
р
|
ф |
э |
и |
һ |
ы |
ш |
а |
т |
ю |
э |
т |
ь |
в |
з |
ү |
й |
р |
3. Обведи и раскрась двумя руками одновременно.
4. Покажи и назови числа в возрастающем порядке.
5. Помоги животным найти еду.
6. Кого так назовём? Покажи стрелкой.
Актырнак Сөтлебикә Муйнак Сарбай
Караборын Мияубикә Акбаш Йолдыз
Сөтләч Мырауҗан Акбай Актүш
7. Прочитай текст.
Әни эштән баласы алып кайтты. баласы бик кечкенә. Аның кара, үзе йомшак. нең лары тырпаеп тора. Әни миңа тан алып бирде. Мин кәгә салдым. ялый башлады.
8. Найди отличия.
4- нче дәрес
1.Прочитай чистоговорку.
Лап – лоп атлап,
Урман яклап
Килә аю баласы.
Балның тәмен
Белгән икән:
Килә бездә каласы.
2.Сосчитай числа в возрастающем порядке.
3. Назови цвет, которым написано слово.
алсу яшел кызыл
сары яшел шәмәхә
коңгырт сары зәңгәр
шәмәхә кызыл соры
Прочитай слова от маленьких букв к большим. Соедини названия животных с картинками.
ункя
иошп
етни
лөекө
юа
еркпе
еүбр
елсәеүсн
5.Найди лишнее животное.
6.Найди отличия.
7. Помоги белке дойти до детёныша.
8. Прочитай текст, разделив на слова.
Тиен.
Җәйгекояшлыкөннәрнетиенбушкауздырмый. Улкышкаазыкәзерли. Тиенгөмбәнеңиңяхшысынгынасайлапҗыя. Аларныагачботагынаэлеп киптерә. Уләзерләгәназыкныашап,үзөнендәтынычкынакышныуздыра.
(Әхмәт Фәйзи буенча)
5- нче дәрес
1.Прочитай скороговорку.
Сыерчык, сыерчык,
Нинди матур сызгырчык!
2. Обведи двумя руками одновременно.
3. Назови букву, подними руку, которая написана снизу буквы.
4. Назови. Картинка- слово- цифра- фигура.
җеп |
4 |
су |
||
таш |
9 |
|||
9 |
болыт |
каеш |
||
катык |
3 |
|||
10 |
урам |
6 |
болыт |
5.Найди названия птиц.
г
|
з |
ч |
е |
с |
к |
ё |
б |
к |
п
|
ш |
ы |
т |
ө |
ү |
ж |
ө |
а |
е
|
ә |
п |
у |
л |
г |
я |
р |
р |
с
|
һ |
ч |
к |
ч |
ә |
б |
к |
а |
н
|
т |
ы |
р |
ә |
р |
а |
е |
б |
ә
|
о |
к |
а |
ү |
ч |
л |
т |
ү |
к
|
р |
о |
н |
к |
е |
а |
ө |
р |
ә
|
н |
х |
ы |
ә |
н |
к |
и |
е |
ь |
а |
ф |
х |
ң |
щ |
а |
ц |
к |
6.Назови что лишнее.
7.Помоги птицам найти своих птенцов.
8.Прочитай текст.
Карабүрек.
көннәре беренче Кышның. җемелди кар ап-ак ботакларында Агач. сикергәли кошчык генә нәни өстендә Кар. төстә кара койрыгы һәм канатлары, башы, күгелҗем аркасы, тап ак кебек кар өстендә койрык , төстә алсу күкрәге Аның. бу Карабүрек.
(Гарәфи Хәсанов буенча)
6- нчы дәрес
Прочитай чистоговорку.
Таллар биек таулардан,
Тал бөресе балланган.
Бал кортлары алардан
Кыш чыгарлык бал алган.
Расставь знаки без ошибок по образцу.
3.Назови и покажи буквы.
а |
а |
д |
ж |
ә |
е |
г |
и |
к |
з |
б |
в |
л |
ә |
|
з |
в |
к |
б |
л |
г |
и |
е |
ж |
д |
4.Прочитай слова. Сначала написанные чёрным цветом. Потом зелёным цветом.
дкәифтәарп
кбөентдеәрлгеекч
лдиәнреейслкека
аклаьлбәомм.
5. Помоги ребятам добраться до школы.
Прочитай каждый столбик на одном дыхании.
ыжлый |
ажра |
амҗа |
аҗра |
җәймә |
выжлый |
ожры |
анҗа |
оҗры |
җиһан |
гыжлый |
ужру |
алҗа |
уҗру |
әрҗә |
жыжлый |
ыжры |
арҗа |
ыҗры |
җиде |
7. Прочитай слова.
ал---------ма
ба-----------------ка
кә-------------------------җә
сал---------------------------------кын
кой--------------------------------------------рык
ка---------------------------------------------------------шык
кар------------------------------------------------------------------мак
8.Прочитай текст со словами перевёртышами.
ТАМГАЛЫ КУЯН
Борын-ныроб заманда бер намру булган. Бу намру бик еук, бик ыгңарак булган. Бер көнне руз урманда бер нуяк туган. Озын колаклы, кашмой йонлы, тиз аяклы пәш нуяк булган. Аны әтисе дә, әнисе дә, әбисе дә бик нактаря. Тәмле ашатканнар, папайыс йоклатканнар. Әниләре риҗ сөргәннәр, решик үстергәннәр, куянга чык ыралус эчергәннәр. Авырмасын дип, Куянны бер әкшэ дә дәшмәгәннәр. йалаМ уйнап кына, саф һавалар сулап кына, шэ немәт белмичә генә үскән.
Бервакыт нуяК үскән, дөньяга чыгар тыкав, белем алыр тыкав җиткән. Тик нуяК мәктәпкә йөрергә теләмәгән, решик кимереп кенә яткан. Әтисе, әнисе, әбисе аңа ялынганнар:
– мелеБ ал! Урманда кемнәр торганын, нинди рәлкелнәҗ булганын, кем суд, кем намшод икәнен өйрән, – дигәннәр.
– Юк,юк. Мин әкпәткәм бармыйм, Мин бернинди мелеб алмыйм. Мин болай да барын да бик ышхя беләм: решик кимерәм, атсо йөгерәм, ак адрак кача беләм, – дигән нуяК.
Резеда Вәлиева
7 – нче дәрес
Прочитай скороговорку.
Җамал Җамалый.
Җамал матур җырлый.
2.Сосчитай цифры сначала в красных клетках, затем в чёрных.
3.Найди и закрась букву Җ.
һ |
б |
ә |
ө |
ң |
җ |
ү |
х |
ю |
и |
р |
җ |
п |
с |
н |
л |
ш |
җ |
ң |
х |
һ |
ё |
ц |
җ |
ь |
ү |
ъ |
э |
ч |
ф |
р |
а |
җ |
ь |
з |
в |
к |
щ |
ң |
д |
в |
а |
җ |
һ |
е |
ө |
ж |
җ |
ф |
л |
о |
ң |
ы |
ф |
щ |
с |
ө |
җ |
ж |
а |
җ |
з |
җ |
ү |
4. Найди в тексте букву җ, обведите в кружочек.
Җә-җә-җә-җә! Җи-җи-җи-җи!
Бакчада йөри кәҗә! Кызарып пеште җиләк!
Җә-җә-җә-җә! Җы-җы-җы-җы!
Кәбестә ашый кәҗә! Җый, син аны бер чиләк!
Җы-җы-җы-җы!
Җәйге көн бигрәк җылы!
Җы-җы-җы-җы!
Бу сандугач җыры!
5. Обведи и раскрась двумя руками одновременно.
6. Анаграммы
ышк
акр
нубра
нача
гыңча
лакгауш
Помоги ёжику добраться домой.
Прочитай текст с окошечками.
Карлар ява.
Т ышта ап-ак ява. Агач ботакларына мамыктай йомшак куна. Бакча аеруча матур, ямьләнеп киткән. Володяга бу күренеш бик ошый. Ул чанасын алып чыга. Алар, күрше лары белән бергәләп, артындагы куаклыкта туйганчы уйнадылар. Йомшак
ны тәгәрәтеп шар ясадылар. Ап-ак тәгәрәгән саен калыная, зурая бара. куаналар. Алар кардан ак , , Кар бабай ясадылар. Аннан соң үзләре, читтән карап, рәхәтләнеп
көлешәләр.
(Г. Бакир буенча.)
8- нче дәрес
1.Прочитай чистоговрку.
Зәңгәр күктә ак болытлар
Агалар да агалар.
Алар кайларга баралар,
Беләсезме, балалар?
2.Прочитай столбики слов на одном выдохе.
йо йө
йон йөз
йола йөрү
йомры йөзем
йомгак йөзсез
йомырка йөткерү
3. Прочитай слова.
йөз
йо-------кы
йө---------------зек
йол-----------------------дыз
йө------------------------------------зүче
йом-----------------------------------------------шак
йө-----------------------------------------------------------герек
йомар-----------------------------------------------------------------------лак
4. Закрась сочетаеие йо в красный цвет, йө- в голубой цвет.
йо |
ой |
йө |
әй |
йө |
өй |
йү |
ай |
йо |
әй |
ай |
ой |
әй |
йө |
өй |
үй |
йо |
эй |
йу |
йө |
ай |
йү |
йу |
йэ |
йо |
йө |
ой |
ий |
йо |
ай |
йү |
йө |
йо |
йә |
йо |
йу |
йә |
йө |
әй |
ой |
йо |
ой |
ой |
йө |
йә |
өй |
йү |
йи |
йо |
йө |
өй |
йу |
йо |
ай |
ой |
йә |
5. Накорми медвежонка.
6. Назови цвет, которым закрашено слово.
кызыл көрән сары яшел
ак кара зәңгәр шәмәхә
сары яшел күк ак
зәңгәр кара яшел кызыл
7.Прочитай и угадай загадку.
8.Обведи и закрась двумя руками одновременно.
9- нчы дәрес
Прочитай чистоговорку.
Бал кортлары бертуктаусыз
Бер – бер артлы очалар.
Болытлардан, басулардан
Бал ташыйлар ич алар.
2.Прочитай названия насекомых.
шәшөп лаб тыкор кичер күчмәүр
ратулетөк кәкертче ләкбәкү камыскыр
3.Найди различия.
4.Прочитай столбики слов на одном дыхании. Закрась окошко со словом көя.
чебен |
кибәк |
чебен |
кибәк |
көя |
борча |
көя |
талпан |
көя |
шөпшә |
шөпшә |
кибәк |
борча |
шөпшә |
борча |
көя |
шөпшә |
шөпшә |
чебен |
шөпшә |
кибәк |
чебен |
көя |
черки |
көя |
талпан |
талпан |
кибәк |
көя |
талпан |
көя |
борча |
черки |
борча |
кибәк |
5.Зачеркни фигуры по образцу.
6. Назови. Картинка- слово- цифра- фигура.
14 |
үлән |
|||
15 |
||||
атна |
17 |
таган |
||
11 |
абый |
|||
кунак |
13 |
дуслык |
7. Внимательно прочитай слова и постарайся быстро отметить слова с буквой Ә
Кырмыскалар илендә.
Ни булганын күреп кайттым,
Сөйләп бирим үзеңә:
Карт имәннең төбендә,
Кырмыскалар өнендә.
Эшкә киткән эшчәннәр
Йөгерешеп кайттылар.
Этеш-төртеш булмасын дип,
Бер чиратка бастылар.
Берәм-берәм һәммәсе
Кереп китте ишектән.
Аһ, наян, берсе генә
Кереп китте тишектән.
8.Помоги насекомым долететь до цветка.
10- нчы дәрес.
1. Назови цвет каждого слова, а не само слово, что написано.
зәңгәр кызыл көрән сары
кара яшел шәмәхә ак
соры ал яшел зәңгәр
коңгырт шәмәхә ак кызыл
2. Прочитай внимательно текст. Проследи, сколько времени тебе понадобилось. Запиши результат. Всё ли ты понял? Самостоятельно оцени качество своего чтения. Что у тебя не совсем хорошо получилось?
Яшен сукты.
(монгол халык әкияте)
Бер байның бик тә күндәм хезмәтчесе булган. Явыз бай иртән дә, кичен дә кыйный икән моны. Шулай берчак икәүләп юлга чыкканнар болар. Бай үзе яхшы атка атланган, ә хезмәтчесе ябык алашада арттан сөйрәлә, ди. Бара тогач, күк йөзен кара болытлар каплаган. Ә бай бик куркак икән. Күк күкрәвен ишеткәч, моның бөтенләй коты чыккан.
-Артта калма! Минем яннан бар!- дип кычкырган ул хезмәтчесенә.
-Атның хәле юк, көчкә-көчкә генә атлый,- дигән хезмәтче.
-Мал да карый белмисең!- дип, камчы белән аңа берне китереп
сылаган бай.
Шулчак күктә яшен ялтыраган һәм бай куркудан күзләрен чытырдатып йомган. Моны күреп торган хезмәтче кулындагы таягы белән хуҗаның сыртына китереп сылаган. Ә бай, яшен сукты дип уйлап, атның ялын кочаклаган. Күк күкрәгән саен, хезмәтче сыртына берне сылый торгач, бай, һуштан язып, аттан егылып төшкән.
Хезмәтче бераз башын кашып торган да хуҗа янына сузылып яткан. Бераздан бай, һушына килеп, авыртудан ыңгыраша-ыңгырыша, тәнен капшарга тотынган. Күрә бу: янәшәдә хезмәтчесе аңсыз-өнсез ята. Бай төрткәли башлагач, ул әкрен генә күзләре ачкан.
-Яңгыр ява башлауга ук яшен сукты мине.Ничек исән калдым икән?- дип сыкранган хезмәтче.
Моны ишеткәч, бай мактанырга тотынган.
-Гомеремдә бу кадәр күркак хезмәтче күргәнем юк иде. Яшен мине җитмеш җиде тапкыр сукты, бер керфегем дә селкенмәде.Ә син бер сугудан аттан егылып төшкәнсең,- дип көлгән, ди.
Хезмәтче әле күккә, әле кулындагы таякка карап,хәйләкәр елмайган.
Минем уку вакытым
3. Закрой текст. Ответь на вопросы.
1. Байның хезмәтчесе нинди булган?
а) көчле ә) куркак в) күндәм
2. Байны яшен ничә тапкыр суккан?
а) 17 ә) 77 в) 27
3. Бай хезмәтчене нәрсә дип ачулана торган булган?
а) ат карый белмисең ә) мал карый белмисең
4. Син үзең яшенән куркасыңмы?
а) әйе ә) юк в) белмим
4.Какая лошадь отличается от других.
5. В алфавитном порядке назови буквы.
а |
а |
д |
ж |
ә |
е |
г |
и |
к |
з |
б |
в |
л |
ә |
|
з |
в |
к |
б |
л |
г |
и |
е |
ж |
д |
11 нче дәрес
Прочитай чистоговорку.
Аш биргәнгә таш бирмиләр,
Аш биргәнгә аш кирәк.
Таш биргәнгә дә таш түгел,
Һаман да шул аш кирәк.
2.Сосчитай до 25.
3.Восстанови порядок букв в алфавите- лабиринте.
я |
|
э |
|
һ |
х |
ф |
ү |
җ |
з |
|
ч |
ш |
о |
|
|
|
и |
ы |
|
щ |
|
п |
т |
ё |
|
|
л |
м |
н |
|
с |
е |
д |
г |
в |
б |
ә |
а |
4.Найди среди букв названия частей тела.
аөукүзенгһөпавызошәзколакхүэкашңлйкерфекцукенгёшаякщзхъроптбармакиамвскулычфяэбдьрпколакавыфячсмтешитҗбюйаркафяөычуһнгәвскатанаумепиренртготелҗшлһролсткашҗкбьтимсбашщьтанаурнъ
5.Одень мальчика.
6. Назови. Картинка- слово- цифра- фигура.
8 |
кеше |
баш |
||
яңгыр |
4 |
чүкеч |
||
кыз |
китап |
|||
көн |
2 |
көн |
ай |
|
6 |
җир |
чәч |
7.Найди 7 отличий.
8.Перемешанные буквы
Ике ялкау.
Броын-броын замдана бауглн, ди, ике ялаку кшее.
Бер тыкапр банрганар, ди, блаор унрамга.
Ул унрамда бик тләме җшемлиәр бриә троган амла ачагы үкәсн, ди.
Ике ялаку, браа тагорч, шул амла аычагн кәрүнгнәр.
Оралыгы әйәктн, ди:
– Әдйә, без бу амла ачыагн слеткетик тә амлаысн кеоп аышйк, – дәгин.
Керәчеге әкәйтн:
– Ирминечә аны секәнелктче, әдйә, аснтыа крееп яытйк, –дгиән.
Ике ялаку амла ачыганың күсегәләнә крееп якантнар, ди.
Бйатак яктач, оыслы, тагмаы аканчга чыдый амалгач, тыгн: әкәйтн
– Ай, азывыма бер гнеә амла төсәшче! – дгиән. Кчеесе, әкәйтн ди:
– Азвыга тшөсә, аны иреминчә аыйшсы да бар бит әле, мин буслам, азывыма төсшә дә чнәмәәйс иедм, – диәгн, ди.
Шлауй иетп, алар ач көе өйеләрнә ктыайп киәнткнәр, ди.
12 –нче дәрес
1.Прочитай чистоговорку.
Карга әйтә: “Кар, кар,
Мичтә икмәк бар, бар,
Мичтән икмәк алыр идем,
Өйдә кунак “бар,бар”
2. Назови букву, подними руку, которая написана снизу буквы.
Ө С |
К У |
Г Б |
Р У |
А С |
И Б |
Җ С |
Д У |
У У |
Л Б |
Р С |
Һ С |
Ө Б |
Ф У |
С С |
Ү Б |
М С |
Л У |
Ш Б |
В Б |
3.Прочитай названия ягод. Найди их .
ЧИЯ - ВИШНЯ
АЛМА -ЯБЛОКО
ХӨРМӘ -ХУРМА
АРМУД- ГРУША
ЗЕЛПЕ -ЖИМОЛОСТЬ
ҖИЛӘК - ЯГОДА
БАЛАН –КАЛИНА
КАРБЫЗ –АРБУЗ
МИЛӘШ - РЯБИНА
ШОМЫРТ -ЧЕРЁМУХА
СЫРГАНАК -ОБЛЕПИХА
ШАФТАЛУ - ПЕРСИК
ГӨЛҖИМЕШ - ШИПОВНИК
КАРЛЫГАН- СМОРОДИНА
М |
З |
П |
Е |
Г |
Ө |
Л |
Ш |
Л |
А |
И |
Е |
Л |
С |
Ы |
Р |
Җ |
Е |
А |
Н |
Л |
Ә |
К |
Н |
А |
Г |
И |
М |
Б |
К |
Җ |
Ш |
А |
А |
К |
А |
Р |
Л |
М |
А |
И |
Л |
Р |
Л |
Х |
Ө |
М |
А |
А |
Р |
Ш |
Ә |
К |
Ы |
Г |
Р |
У |
Л |
А |
Б |
О |
М |
Ы |
Р |
А |
М |
Д |
У |
Т |
Ы |
Ч |
И |
Я |
Т |
Н |
Ә |
Ш |
А |
Ф |
З |
4.Какое животное какой сок пьет.
5. Сосчитай цифры в красном квадрате по возрастанию, в чёрных клетках по убыванию.
6. Прочитай слова.
7. Скажи что в этой картине не так.
8.Прочитай текст со словами-перевёртышами и потерянными окончаниями.
Без спорт яратабыз
Кайбер кеше беркайчан да тропс белән шөгыльләнми. ешеК организмы өчен зыянлы әйбер кулланучылар да күп. Кайберәү күп ралйыша. Андый кеше еш авырый.
Без гаиләбез белән тропс яратабыз. Минем әтием нәлеб энем һәр көнне 5 мыркач араны йөгерә. Аларның сәламәтлекләре нык. Мин әнием нәлеб ял көннәрендә аэробикага йөрим. Һәр көнне иртән кәлиҗ -шемиҗ ашыйбыз. Яшелчәнең дә файдасы руз. Мин шикәр ашамыйм. Ул әгрәлшет зыянлы.
Минем энем йөзәргә атаря, велосипедта йөри. Йөзү умырткалыкка файдалы. Велосипедта йөрү мускулларны ныгыта. Энем йога белән дә кызыксына. агоЙ дөрес сулыш алырга өйрәтә, нерв системасын тынычландыра.
Миңа теннис бик ошый. Аның аяк һәм кул өчен файдасы бик зур.
13- нче дәрес
Прочитайте чистоговорку.
Үгезегез үзегезнеке,
Мөгезе үгезегезнеке,
Сосчитай чёрные и синие числа вместе.
3 |
3 |
7 |
4 |
5 |
11 |
9 |
1 |
10 |
2 |
4 |
9 |
8 |
12 |
|
5 |
10 |
6 |
1 |
6 |
8 |
2 |
7 |
11 |
12 |
3. Назови. Картинка- слово- цифра- фигура.
әни |
5 |
су |
||
ут |
1 |
|||
төш |
9 |
тау |
||
белем |
7 |
3 |
||
оя |
мич |
4.В каждой строчке найди животное.
үхзкапланәшеарлдҗисавроыфиленәл
еыапртҗбюдөямсчвукаепрнолгдшңзт
иарысланяүэңлйһоатуюгадыңмаймыл
көнгерәавайөолдмпеквсҗбуюлбарыс
5. Найди 7 отличий
6.Переключалка.
Обведи кружком һ, зачкрени ү
йүвапенүоглһшәдңүзхбрпһмүсвур
һүыүфыһпроһдбүтсыйеәүзвоһдчү
җфкүхһгнуүдапһвүпаҗүһднкһюң
дүфһшүһериүһчвапүркрһнүоглүш
һоаюүдзәгяһфыүҗбвһпыҗүлорһлү
7. Прочитай текст.
14- нче дәрес
1.Прочитай чистоговорку.
Шуа-шуа шомара
Чаңгычының чаңгысы.
Чаңгы шомарсын дисәң,
Кирәк ешрак шуарга.
Шаһидәнең чаңгысы
Шома әнә шуңарга.
13 |
20 |
17 |
4 |
9 |
1 |
22 |
14 |
23 |
2 |
5 |
19 |
15 |
12 |
|
16 |
10 |
6 |
21 |
18 |
8 |
3 |
7 |
11 |
10 |
г |
а |
и |
п |
н |
л |
б |
у |
х |
җ |
ж |
т |
е |
с |
|
р |
з |
д |
ф |
в |
ң |
ә |
м |
о |
к |
Сделай глубокий вдох и на выдохе прочитай 15 согласных одного ряда один раз. Сделай следующий вдох и на выдохе прочитай согласные другого ряда
Б К З Һ Т Р М Ң В З Р Ш Л Җ Х
Ж Л Җ Ф Х Ч Ш Б Һ Р Ң С Т К Л
4.Прочитай марсианское стихотворение.
Җеҗү җүвҗи.
Җәҗү җүвҗи җәҗүнә.
Җөҗә җүнҗи җәдни.
Вамҗа бүдҗи мҗәҗүнә.
Грымҗы гзыҗы җөвни.
5.Составь из двух слов третье.
калак + чар
шәл + ми
яка+бал
муза + яры
кап + ат
Ык + тычкан Нил + текә
6.Одновременно двумя руками вычеркни букву ң в обеих таблицах.
правая рука левая рука
апртсцңйшщзхңютмбтиаапрячҗбһупэңэыласзеуочбвңгфтрпшңәаюбстиңкаңмпеноҗгңлчиччңзопэңхзшһңеаоңмҗы |
птьлдңлызшнкфбьюяэжгңполдщыьңыдңчьироңблыжгфңщисңеныдңоымсңщнңылрвапдңывакенгшәҗфңро |
7. Помоги пчелкам долететь до дома.
8.Прочитай текст.
15-нче дәрес
Прочитай чистоговорку.
Алмалар да алланган.
Алланган да балланган.
Бал кортлары аларны
Чәчәкләр дип алданган.
2.Назови цвет каждого слова, а не само слово, что написано.
кызыл көрән сары шәмәхә
яшел ак соры коңгырт
кызыл ал яшел зәңгәр
шәмәхә ак кара ак зәңгәр
3. Назови. Картинка- слово- цифра- фигура.
җеп |
4 |
су |
||
таш |
9 |
|||
9 |
болыт |
каеш |
||
катык |
3 |
|||
10 |
урам |
6 |
болыт |
4 .Прочитай на одном дыхании.
ала ара
бала бара
кала кара
сала Сара
тала тара
улын урын
болын борын
калын карын
сылы сыра
5.Прочитай стихотворение.
Бзалр җпиәр кһатралчабнвгмаун,
Сүуплйапр бкоазшлыаенлгиаүн.
Уәйинбыфй җүиәл- бчуврраән.
Бәу кһапйбчвахк, туутгыанн?
6. Поменяй буквы местами так, чтобы получилось слово.
каба виста
лане чыкчып
лыкба натор
лексө дәкүр
баштуз нәкпес
сахтим выкта
бакча гышбай
7. Помоги девочке –растеряшке найти свои вещи.
.
8.Раскрасьте по цифрам.
16- нчы дәрес
Прочитай чистоговорку.
“Төшәм” дә “төшәм” дип тора,
Төшми дә төшми түшәм.
Түшәм берүк төшмәсен,
Башкаемны тишмәсен.
2. Назовите букву, поднимите руку, которая написана снизу буквы.
Ө С |
К Б |
Г С |
Җ У |
А Б |
Ң Б |
Җ С |
З У |
Ү Б |
Л У |
Р У |
Һ С |
Ө Б |
Ң У |
Ы У |
Ү С |
Д С |
Ә У |
Ш У |
В Б |
3.Прочитай стихотворение
Лап-лап
Лап-лап, лап-лап,
аю килә атлап.
Бөтен төше тузан,
чәче-башы тузган.
Аюга ни булган?
Аюга ни булган?
Берни дә булмаган —
куян туп уйнаган,
тупка каты типкән,
туп очкан да киткән,
төшкән ул чокырга,
чокырда чытырман.
Аю тупны күргән,
алып менеп биргән.
Ренат Харис
4.Пройди лабиринт
5.Найди и зачеркни букву Ә.
ВЧФӘЛЖЗӘЦӘКНШӘС
БӘТМПӘЛБВМӘСШГӘ
РӘДКӘПБЛӘСТГӘНТӘ
ЦӘФБХНМӘВСПРӘЛЧ
ГКТӘБДЗЩӘЗБЧВНӘВ
МРӘЖДӘМФӘЩӘМКП
МВӘЗӘРБФӘДГПТӘКК
6. Прочитай цифры. Смотри на середину, стараясь увидеть боковые числа:
3_______4_______7
10_________5_________41
24____________6____________55
45_______________8_______________94
36___________________9___________________14
87_____________________19_____________________79
7. Дорисуй и раскрась рисунок обеими руками.
8. Прочитай текст.
17-нче дәрес
1.Прочитай чистоговорку.
Бүрәнәләр турый – турый,
Барый абый бура бурый.
Бурасының матурлыгын
Карап йөри урый – урый.
2.Найди предметы одежды
ә |
ч |
а |
л |
б |
а |
р |
п |
ф |
җ |
һ |
б |
и |
я |
л |
ә |
й |
б |
п |
ү |
к |
а |
е |
ш |
җ |
һ |
и |
т |
е |
к |
ө |
а |
л |
ъ |
я |
п |
к |
ы |
ч |
ә |
т |
у |
н |
ш |
к |
а |
л |
ф |
а |
к |
к |
ү |
л |
м |
ә |
к |
ө |
ш |
ә |
л |
т |
ү |
б |
ә |
т |
ә |
й |
һ |
м |
ү |
3.Таблица Шульте.
4. Прочитай марсианское стихотворение.
Кәйлә дәйлә.
Кәйлә дәйлә вемәйлә.
Сүләй күрәй бейгәлә.
Зәвый зәмый зәрөйвәл.
Вүрәй мүрәй зәтөйнәл.
5.Сделай глубокий вдох и на выдохе прочитайте 15 согласных одного ряда один раз. Сделай следующий вдох и на выдохе прочитайте согласные другого ряда
Ф К З Һ Щ Р М Ң В З Р Ш Л Җ Х
Ц Л Җ Ф Х Ч Ш Б Һ Р Ң С Т К Л
6. Корректурная проба. Найди и закрась (например, флаг).
7. Прочитай.
СӨ...............................................................................................ЛГЕ
КАР....................................................................................БЫЗ
ГАР.........................................................................МУН
БА.....................................................................ЛА
ШӘ.........................................................ҺӘР
ШИ................................................КӘР
РӘ..........................................ХӘТ
РӘХ.......................МӘТ
БОҖ.............РА
ШӨПШЭ
8.Прочитай текст.
Балык тоту.
Әтисе белән бергәләп,
Таҗи балык тотарга барды.
Көн әле бик иртә. Кояш та юк,
ә шулай да якты. Су өсте тып-тын.
Өф иткән җил дә юк. Билгеле, мондый
вакытта балыклар яхшы чиртәләр, кармакны
бер дә тик тотмыйлар. Калкавычны су төбенә алып
төшеп китәләр. Таҗинең әтисе балыкларны сөйри дә
чыгара. Таҗи аларның барысын да чиләккә җыя
бара. Менә инде аларның балык сала
торган чиләкләре дә тулып килә.
Балык бик шәп эләгә. Шуңа
күрә выкытның үтүе
дә тоелмый.
(Абдулла Алиш.)
18- нче дәрес
1.Таблица Шульте.
2.Что не так на этом рисунке.
3. Прочитай внимательно текст. Проследи, сколько времени тебе понадобилось. Запиши результат. Всё ли ты понял? Самостоятельно оцени качество своего чтения. Что у тебя не совсем хорошо получилось?
“Яктылык яратучы кыз” (әкият)
Борын-борын заманда җир йөзе дөм караңгы булган,ди.Күк йөзендә ай да, кояш та балкымаган. Кешеләр көнне дә, төнне дә белмәгәннәр.
Караңгылыкны Дию пәриләре бик яратканнар. Шуңа күрә алар бик күпләп яшәгәннәр.
Ул заманда патшаның бик матур бер кызы булган. Аның йөзе бик якты, бер күзе ай,бер күзе кояш булып балкыган, ди.Ул булган һәр җирдә яктылык икән.
Патша кызы турында Дию пәрие патшасы ишеткән һәм яктылык яратучы кызны юк итәргә кушкан.
Дию пәриенең мәкерле уйларын патша кызына җиткергәннәр. Кыз, Дию пәрие кулыннан үлгәнче, җир йөзенә яктылык булыр,кешеләргә файдам тияр, дип уйлаган һәм аккошка әверелеп, күккә күтәрелгән.
Менә шул көннән алып,күктә каурый-каурый ак болытлар йөзә, җир йөзен көндез кояш, ә кичен ай яктыртып тора икән. Яктылыктан куркып, Дию пәриләре дә качып беткәннәр
М инем уку вакытым
4.Закрой текст. Ответьте на вопросы.
Элек күк йөзендә ниләр булган?
а)кояш ә) ай б) берни дә булмаган
2. Караңгылыкны ниләр яраткан?
а) җеннәр ә) Дию пәриләре б) шайтаннар
3. Кемнең бик матур кызы булган?
а)корольнең ә) президентның б) патшаның
4. Кыз нәрсә яраткан?
а) конфет ә) яктылык в) туңдырма
5. Кыз нәрсәгә әверелгән?
а) аккош ә) болыт в) салават күпере
6. Син үзең әкиятләргә ышынасыңмы?
а) әйе ә) юк в) нәрсә дияргәдә белмим
5.Раскрасьте по цифрам.
Список использованной литературы
1. Ахмадуллин Шамиль Тагирович. Гимнастика для ума. Система тренировки интеллекта для детей 10-12 лет. Блокнот-тренажер. -Филипок и К, 2020. 2 Ахмадуллин Шамиль Тагирович. Скорочтение для детей 6-9 лет. Как научить ребёнка читать быстро и понимать прочитанное. Книга-тренинг. -Филипок и К, 2020.2 Кларк Л. Изучаем скорочтение/Л.Кларк.-Duncaville USA : World Wide Printing, 1997.-352 с.
3.Пусько Н.В. Развитие навыка быстрого чтения у младших школьников с помощью компьютерных технологий: [Электронный ресурс]: http://www.logozavr.ru/1835/2011.
4.Андреев О.А. Хромов Л.Н. Учимся быстро читать: [Электронный ресурс]: #"justify">2.Авоян Р.Г. Значение в языке. - М., 1985.
Кузнецов О.А., Хромов Л.Н. Техника быстрого чтения. - М.: Книга. 1983.
5.Лабиринты для детей: [Электронный ресурс]: https://ped-kopilka.ru/obuchenie-malyshei/podgotovka-detei-k-shkole/labirinty-dlja-detei-6-7-let.html
6.Рисование двумя руками: [Электронный ресурс]: https://promany.ru/rubriki/risovanie-dvumya-rukami.html
7.Шаблоны для игры с прищепками : [Электронный ресурс]: https://www.clipartmax.com/middle/m2i8Z5b1A0Z5K9H7_xamichek/
8.Картинки животных и птиц для детей: [Электронный ресурс]: https://linedot.ru/kartinki/kartinki-zhivotnyh-dlya-detei/
9.Диктанты по татарскому языку для 1-4 классов: [Электронный ресурс]: https://nsportal.ru/nachalnaya-shkola/raznoe/2012/02/07/diktanty-po-tatarskomu-yazyku-dlya-1-4-klassov
10. О.И. Крупенчук . 77 упражнений для увеличения скорости чтения: [Электронный ресурс]: Электронная библиотека книг для родителей. https://e-bookshelf.info/
11.Олга Наумова. Развиваем внимание и повышаем скорость чтения. Работа с таблицами Шульте.: [Электронный ресурс]: http://mou-djonka.obrnan.ru/files/2020/04/Povyshaem-skorost-chteniya-i-razvivaem-vnimanie.Tablitsy-SHulte.pdf
12. Резеда Вәлиева. Татар әкиятләре: [Электронный ресурс]: https://www.azatliq.org/a/30298444.html13. Г.К.Нуруллиа- Мәхмүдова. Авазларны әйтүдәге кимчелекләрне төзәтү. -Казан:Татарстан китап нәшрияты, 1975.
14. Ф.М.Зиннурова. Уйнап укый сабыйлар. - Казан: Мәгариф, 2007.
15. C. Г. Вагыйзов. Кызыклы грамматика.- Казан : Мәгариф, 2002
76