Фыдыбаста хъахъхъанаджы бон. Фæсæвæрдты нысаниуджытæ

Йæхи уый радта Райгуырæнæн иууыл… Æмæ куы бацыд знаджы ныхмæ хæсты, Нæ бацауæрста ницæмæй йæхиуыл, Нæ фæцис царды, зæххы раз къæмдзæстыг. (Цæгæраты Гиго)

Темæ: Фыдыбæстæ хъахъхъæнæджы бон Грамматикон темæ: Фæсæвæрдты нысаниуджытæ. 2

Фыдыбæстæ Хъахъхъæ нæджы бон 3

Фæсæвæрдтæ сæ размæлæууæг дзырдтимæ февдисынц: 1. ахайды афон фæстæ, фæстæмæ, размæ, агъоммæ, дæргъы, хæстæг, разæй, æрдæг, онг, æввахс, раздæр, фæстæдæр… 2. архайды бынат цур, бын, раз, фарсмæ, алыварс, комкоммæ, æддæмæ, мидæг, астæу, æввахс… 3. ахайды æфсон тыххæй, фыдæй, сæраппонд, аххосæй, гæсгæ, адыл, фæдыл 4. истæй бæрц бæрц, ас, дзаг, хæстæг, æввахс, дæргъæн, къаддæр 5. абарст Хуызæн, æнгæс 4

5

6

7

8

Петр Барбашов йе ‘рыгон цард радта нæ бæстæйы фæдыл. Гитлеронтæ горæтмæ æрбаппæрстой дыууæсæдæ танкæй тыххæй . Ирыстонæй хæстмæ ацыдис 83 мин адæймагмæ сæраппонд. Уыдонæй алчидæр йæ хъæбатырдзинады æввахс райста орден кæнæ майдан. Хæсты ветерантæ æмæ æфсæддонтæн уыдис кадджын æмбырд Фыдыбæстæ хъахъхъæнæджы боны фылдæр. сæраппонд фылдæр. æввахс тыххæй фæдыл 9

Æфсадхон - командир Хорзæхджынгонд - награжденный иузæрдиондзинад - верность, единодушие Саккаг кæнын - удостоить Хæдæфсæддонтæ – ополченцы, добровольцы æртхутæгдон – пепельница Сæфтæг – копыто Цæфхад - подкова Дзырдуатон куыст 10

Владимир Мономах Святослав 11

Александр Невский 12

Дмитрий Донской 13

Минин æмæ Пожарский Полтавæйы хъæбатыртæ 14

М.Кутузов йе ‘фсадимæ 15

Порт-Артур хъахъхъæн- джытæ 16

17

Æфсады инæлар Плиты Иссæ Æфсады инæлар Хетæгкаты Георгий 18

Инæлар-булкъон Мамсыраты Хаджумар Инæлар-майор Дзусты Ибрагим 19

Плиты Грис Æрыгон нæу, нæма дæр у зæронд Ирон инæлар, йе ‘стъолы … бады, Йæ … та бæхы сæфтæгæй конд Хуымæтæджы æртхутæгдон цæфхадыл. цур разы 20

Синквейн 1. Темæ æвдисæг номдар. 2. Темæ æргомгæнæг дыууæ миногоны. 3. Архайдæвдисæг æртæ мивдисæджы. 4. Цыбыр хъуыдыйад-фразæ темæмæ гæсгæ. 5. Дзырд-резюме (номдар-синоним) 21

Рефлекси. Урок мæм фæкаст…. Урочы мæ зæрдæмæ фæцыд… Зын мæм фæкаст… Хорз нæ бамбæрстон… Цымыдисаг уыдысты… 22

45-æм урок. 4-æм фæлтæрæн 23