Органикалық заттардың ерекшеліктері. Қаныққан көмірсутектер. Метан

Сабақтың тақырыбы: Органикалық заттардың ерекшеліктері. Қаныққан көмірсутектер. Метан.

Мақсаты: - Оқушыларға органикалық химияны зерттейтін қосылысты туралы түсінік бері.

Қаныққан көмірсутектердің өкілі – метанның құрылысын, қасиетін түсіндіру.

Оқушыларды ойлауға, өз бетінше жұмыс істеуге үйрету.

Көрнекілігі: Интерактивті тақта, кестелер, сөзжұмбақ.

Барысы: І Ұйымдастыру

ІІ. «Ойлы болсаң, озып көр». Үй жұмысын сұрау.

Ең жұмсақ металдар.

Ең қатты металл

Балқу t – ы жоғары металл

Балқу t – ы төмен металл

Электр өткізгіштігі ең жоғары металл

Оттекпен әрекеттеспейтін металдар.

Кернеу қатарында сутекке дейін орналасқан металдар қышқыл ерітіндісімен әрекеттесіп қандай газды бөліп шығарады.

Коррозияға бейім металл.

Металдардың жемірілуін баяулататын шарттар.

Металлургия нешеге бөлінеді.

Сөзжұмбақ.

Күмістей ақшыл, жеңіл металл.

Мемлекет атымен аталатын элемент.

Магнитті қасиеті бар металл.

Сілтілік металл

Бағалы металл.

Радиоактивті металл.

Ең ауыр металл.

Оқтың құрамына кіретін металл.

Ш

1

2

3

4

5

6

7

8

Ш

ІІІ. «Білгенге маржан» жаңа сабақ.

 

Органикалық химия

 

 

Швед. Ғалымы Берцелиус енгізген

Көмірсутек пен қосылыстарын зерттейді

 

 

 

Қаныққан, қанықпаған ароматты.

 

Ш

Қаныққан көмірсутектердің өкілі – метан CH4

Құрылымдық формуласы.

Н

Н С Н

Н

Жазықта қарапайым түрде осылай көрсеткенімізбен кеңістікте молекуланың пішіні тетраэдр тәрізді болады.

Метан – түссіз, иіссіз, ауадан екі еседей жеңіз газ.

Ол табиғатта өсімдік және жануар организмдері қалдықтарының ауасыз жерде ыдырауы нәтижесінде түзіледі. Таскөмір шахталарында, шалшықты суларда кездеседі. Соған орай «Шалшық газы» химиялық қасиеттері:

Жану реакциясы:

СН2 + Сl2 + 2H2O + 880 кДж

Метан күн сәулесінің әсерінен хлормен әрекеттесіп орынбасу реакциясына түседі.

СН4 + Сl2 → CH3Cl + HCl

Хлор

Метан

Ауа қатыстырмай жоғары қысымда қатты қыздырғанда айырылады.

t

CH4 → C + 2 H2

күйе сутек

қолданылуы:

Метан Метанның хлортуын-ы

бензин отын

еріткіш

металды кесу, біріктіру сутек күйе

 

бензин спирт

ІV. Бекіту

а) Сұрақ жауап арқылы

Органикалық химия қандай қосылыстарды зерттейді.

Органикалық сөзі қалай алынған.

Органикалық заттар қалай жіктеледі.

Метан формуласы, құрылымды.

Физикалық қасиеттері.

Табиғатта қайда кезедеседі.

Қолданылуы.

ә) Есептер шығару.

5.15. 500л метанды термиялық жолмен айырғанда неше грамм күйе түзіледі.

5. Зат мөлшері 3 моль метанды термиялық жолмен айырғанда сутектің (қ.ж) қандай көлемі түзіледі.

№ 37 12,8г метан жанғанда түзілетін судың массасын есепте.

Үйге: § 40,41. № 5.

Ш9Ш