Тестирование по информатике (9 класс)
Lebap welaýatynyň Kerki etrabynyň 10-njy orta mekdebi
Işiň temasy:
Taýýarlan:
Jumaýewa Şemşat Azadowna
Synpy: 11-nji “B”
Ahmedowa Aknur Ahmedowna
Synpy: 10-njy “D”
Ylmy ýolbaşçysy:
I derejeli informatika mugallymy
Aýjan Saparowa
Mazmuny:
Giriş ………………………………………………………………………………3
I Bap. Barlagnamalary ulanmak arkaly bilimlere baha bermegiň artykmaçlyklaryny we kemçiliklerini tapmak......................................................4
1.1 Okuwçylarynyň bilimlerine gözegçilik etmek üçin elektron kompýuter ylym barlagnamalaryny döretmek...............................................................................6
1.2.Elektron barlagnamalaryň peýdasy............................................................7
II Bap. Dürli kompýuter programmalarynda barlagnamalary döretmek...8
2.1. Microsoft PowerPoint-de barlagnama döretmek..............................................8
2.2.Microsoft Excel-de barlagnama döretmek.........................................................9
2.3. iSpring Quiz Maker 8 programmasynda barlagnama döretmek .................11.
2.4.AutoPlay Media Studio 8 programmasynda barlagnama döretmek..............13
Netijeler ……………………………………………………………….................15
Teklipler….........................................................................................................16
Peýdalynylan edebiýatlaryň sanawy …............................................................16.
Giriş
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň hormatly Prezidenti Serdar Berdimuhamedow tarapyndan giň gerimde amala aşyrylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, sagdyn, giň dünýägaraýyşly, çuňňur bilimli, watansöýüji, zähmetsöýer nesli terbiýeläp ýetişdirmek esasy wezipe hasaplanýar.
Hormatly Prezidentimiz 2022-nji ýylyň 23-nji sentýabrynda geçirilen Döwlet Maslahatynda eden çykyşynda: «Ylymly-bilimli, giň dünýägaraýyşly sagdyn nesli terbiýelemäge örän uly ähmiýet berýäris. Dünýäniň öňdebaryjy tejribelerinden ugur alyp, ýaş nesliň döwrebap bilim almagy, ylym we döredijilik bilen meşgullanmagy ugrunda giň mümkinçilikleri döredýäris. Bilim işini döwrebaplaşdyrýarys, milli maksatnamalary, konsepsiýalary üstünlikli durmuşa geçirýäris. Ýaş nesilleriň ýokary derejede bilim almaklary, saýlan hünärleriniň eýeleri bolmaklary, watançylygyň hem-de ynsanperwerligiň belent ruhunda terbiýelenmekleri üçin giň mümkinçilikleri döredýäris. Öňdebaryjy halkara tejribeler, milli ýörelgelerimiz esasynda bilim işini kämilleşdirýäris. Şäherdir obalarymyzy gurşap alýan täze bilim edaralaryny gurýarys. Okatmagyň usullaryny ylmy-nazaryýet, iş hem-de tejribe nukdaýnazaryndan kämilleşdirýäris, halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirýäris» diýip, Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň bilim ulgamynda amala aşyrylýan özgertmeleriň esasy ugurlaryny belläp geçdi.
Türkmenistanda on iki ýyllyk umumy orta bilim Konsepsiýasyna laýyklykda “Her bir okuwçyny okatmakda gazanylan netijäni bahalandyrmak we gözegçilik etmek üçin anyklaýyş barlaglaryny geçirmek döwlet hökmany ölçegleriniň talaplaryna laýyklykda aşakdaky tertipde amala aşyrylýar: okatmagyň netijesinde garaşylýan netijäni häsiýetlendirýän ölçegleri saýlamak; okuwçylaryň hil hem-de mukdar taýdan görkezijilerini we işiniň netijesini ölçemek üçin usullary işläp taýýarlamak; okuwçylaryň test ýumuşlary, barlag işi, dilden jogap bermek, sorag-jogap boýunça ýerine ýetiren işlerini ylmy taýdan esaslandyrylan deňeşdirme boýunça bahalandyrmagyň usulyny işläp taýýarlamak”
Taslamanyň temasy we ähmiýeti: Häzirki zaman dünýäsinde ileri tutulýan ugurlaryň biri okuwçylaryň bilimlerine gözegçilik etmek üçin barlagnama usullaryny girizmek we ulanmak arkaly gazanyp boljak gowy we ýokary hilli bilimdir. Gözleglerimiziň ähmiýeti, bilimiň hiline baha bermek usuly hökmünde barlagnama bolan gyzyklanmanyň artmagy bilen baglanyşykly. Döwrebap tehnologiýalar, amaly gurşawyň giňelmegine goşant goşýan dürli gurşawda barlanamalary döretmäge mümkinçilik berýär. Okuw prosesini gowulandyrmagyň ugurlaryndan biri, okuwçylaryň bilimlerine obýektiw baha bermäge, bar bolan kemçilikleri kesgitlemäge we olary ýok etmegiň usullaryny kesgitlemäge mümkinçilik berýän bilimlere, başarnyklara gözegçilik etmek üçin amaly ulgamyň ösdürilmegi bolup durýar. Munuň üçin dürli sanly metbugat ulanylýar. Olaryň köpüsi diňe belli şertlerde we kompýuter aýratynlyklarynda işleýär. Häzirki wagtda bar bolan ähli gurşawy gözden geçirenimizden soň, islendik Windows kompýuterinde işläp bilýän uniwersal programma üpjünçiligini döretmek kararyna geldik.
Taslamanyň maksady: dürli maglumat gurşawynda dürli görnüşli soraglar bilen barlanamalary nädip döretmelidigini öwrenmek. Taslamamyz amaly maksatly. Taslamanyň maksady, programmirleme dilini ulanyp, mekdep okuwçylarymyzyň bilim derejesini aralyk kepillendirmek üçin elektron barlagnamalar döretmekdir.
Wezipeler: Barlagnamalaryň döredilişiniň taryhyny öwrenmek. Barlanamalary nähili programmalar arkaly döredip boljakdygyny bilmek. Statistik gözlegleri geçirmek.
I Bap. Barlagnamalary ulanmak arkaly bilimlere baha bermegiň artykmaçlyklaryny we kemçiliklerini tapmak.
Barlagnamalar, bilimleri barlamagyň iň meşhur usullaryndan biridir. Barlagnamalaryň peýdasy, bilimleriň elýeterliligini çalt barlamaga mümkinçilik berýär. Barlagnamalar diňe bir bilimi däl, eýsem ünsümizi we bilimlerimizi çalt dolandyrmak we ulanmak ukybyny hem synagdan geçirýär. Ýörite görnüşde döredilip, köp temalarda bilimleri barlap bolýar. Barlagnamalaryň netijeliligi, gysga wagtyň içinde dürli soraglaryň köpüsini öz içine alyp bilýändigi bilen baglanyşyklydyr. Barlagnamalary geçirmek aňsat we çalt düzülip bilner, şonuň üçin köpwagt we güýç sarp etmän bilimleri ýygy-ýygydan barlap bolýar.
Barlagnamalaryň ösüşiniň taryhy asyrlara uzap gidýär, dürli ukyplary, bilimleri, başarnyklary ölçemek bilen baglanyşykly. Şeýle barlagnamalar Gadymy Wawilonda, Müsürde, Hytaýda geçirildi.
Üç müň ýyl ozal Hytaýda goşuna kabul etmek üçin barlagnama ulgamy işlenip düzüldi we gadymy grekleriň arasynda barlagnama okuwçylaryň beden we akyl ukyplaryny kesgitlemek üçin ulanyldy. Orta asyrlarda Ýewropa uniwersitetleri barlagnama ulgamlaryny girizdiler.
1904-nji ýylda Fransiýa ministrligi psiholog Alfred Binetiň ýalta, ýöne başarnykly çagalary adaty mekdepde okap bilmeýänlerden tapawutlandyryp biljek barlagnama döretmegi tabşyrdy. 1917-nji ýylda, Birinji Jahan Urşy döwründe Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda köp adamdan bir ýarym million esger goşunyny saýlamak zerur boldy. Barlagnamalar - "Alfa" - iňlis dilini bilýän adamlar we "Beta" - bilimsiz we daşary ýurtlular üçin işlenip düzüldi. Indi barlagnamalar diňe bir ökde psihologlar däl, eýsem islendik tälim alan adam tarapyndan hem geçirilip bilner.
Synaglarda barlagnamalaryň ulanylyşy daşary ýurtlarda giňden ösdi. Mekdep tejribesinde barlagnamalar F. Galton tarapyndan 1892-nji ýylda ulanylyp başlandy. 1894-nji ýylda ilkinji gezek mekdeplerde üstünlik barlagnamalary peýda boldy (käbir akademiki derslerdäki okuwçylaryň bilimlerini, başarnyklaryny barlamak üçin ilkinji gezek orfografiki barlagnamalar ulanyldy). Amerikaly W.A. Makkall barlagnamalary pedagogiki (Bilim barlagnamalary) we psihologiki (Akyl barlagnamalary) diýip böldi Makkall pedagogiki barlagnamalary ulanmagyň maksadyny - okuwçylary şol bir tizlikde deň materiallary öwrenýän toparlara bölmek. Şeýle-de bolsa, Amerikaly psiholog E. Torndaýk (1874-1949) pedagogiki ölçegleriň esaslandyryjysy hasaplanýar.Ilkinji pedagogiki barlagnamany ösdürendigi aýdylýar. Barlagnamalar teoriýasy boýunça ilkinji ylmy işler XX asyryň başynda, psihologiýa, sosiologiýa, pedagogika we özüni alyp baryş ylymlary diýlip atlandyrylýan çatrykda ýüze çykdy. Pedagogiki testologiýa ylmy pedagogikanyň amaly usulyýet teoriýasydyr.
Artykmaçlyklary: alnan bilimleri iş ýüzünde ulanmak ukyby; diňe bir ortaça okuwça däl, eýsem aýratyn okuw maksatnamalaryna hem üns bermek; bilimlere gözegçilik etmegiň belli usullarynyň arasynda iň uly obýektiwlik; köp sanly okuwçynyň bilimini deňeşdirmegiň tizligi; gözegçilik edilýän materiallary gurşap almagyň has uly mümkinçiligi.
Kemçilikleri: köplenç barlagnamalar hakyky netije bermeýär, okuwçynyň biliminiň göwrümini we dolulygyny nädogry görkezýär, jogaplary çaklamaga sebäp bolýar; diňleýjileriň ýalňyş jogaplaryny ýatda saklamak ähtimallygy ýokary; barlagnamalara bolan islegiň köp bolmagy pes hilli materiallary döretdi. Şeýlelik bilen, okuwçylaryň bilimine gözegçilik etmek üçin barlagnamadan peýdalanmagyň artykmaçlyklary we kemçilikleri bar.Netijelerden gaça durmak üçin dogry, ygtybarly barlagnamalary döretmegi başarmaly. Barlagnamalary döretmek ukybynyň şu günler zerurdygyna düşündik.
1.1 Okuwçylarynyň bilimlerine gözegçilik etmek üçin elektron kompýuter ylym barlagnamalaryny döretmek.
Has döwrebap çözgüt elektron barlagnamalardyr. Bilimi elektron barlamaga we awtomatiki ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär. Gysga wagtyň içinde öwrenen ähli maglumatlary ýada salmaga mümkinçilik berýän dürli barlagnamalar bar. Şeýlelik bilen, elektron barlagnamalar haýsydyr bir bilimiň bardygyny ýa-da ýoklugyny barlamagyň ajaýyp usulydyr.
Barlagnamalarda soraglaryň görnüşleri:
1. Ýeke-täk saýlaw –tema sanawdan bir dogry jogap saýlamaly
2. Birnäçe saýlaw – berlen sanawdan birnäçe dogry jogap saýlamaly
3. Alternatiw saýlaw - tema "hawa" ýa-da "ýok" diýip jogap bermeli.
4. Hat alyşmalar – temadan iki sanawyň elementlerin iň laýyklygyny kesgitlemek soralýar
5. Yzygiderliligi döretmek–tema sanawyň elementlerini belli bir yzygiderlilikde tertipleşdirmeli.
1.2 Elektron barlagnamalaryň peýdasy.
Mugallymyň wagtyny tygşytlamak üçin barlagnama üçin ballary awtomatiki belleýän programmalary ulanyp bilýäris. Barlagnamalaryň köne usullary indi baha bermekde täsirli däl. Galyberse-de, kompýuter barlagnamalary soraglary tertipsiz berip biler, kynçylyk derejesini tapawutlandyryp biler we netijede göni mugallymyň kompýuterine iberip biler.
Elektron barlagnamalar köpden bäri islendik mugallymyň gündelik işiniň aýrylmaz bölegine öwrüldi. Ozal olary kagyz ýüzünde çap etmeli, her bir okuwçydan kagyzlary ýa-da depderler ýygnamaly, netijeleri el bilen barlamaly we analiz etmeli bolýarlar. Indi biziň ygtyýarymyzda wagt we serişdeleri çynlakaý tygşytlaýan elektron hyzmatlar bar.
Elektron barlagnamalarda mümkinçilikler uly: jogaplary uzakdan ýygnamak, netijelere awtomatiki baha bermek, materiallary çalt redaktirlemek. Kompýuter barlagnamalary, adaty boş barlagnama bilen deňeşdirilende birnäçe artykmaçlygy bolan (çalt netijeleri almak, ikitaraplaýynlygy ýok etmek, synag meseleleriniň kynlygyny we göwrümini kadalaşdyrmak, köpçülikleýin häsiýet, gaýtadan işlemegiň netijelerini ýeňilleşdirmek, häzirki zaman tehniki serişdeleri ulanmak bilen barlagnamanyň bir görnüşidir).
Kompýuter barlagnamalary, adatça, diňe ders boýunça okuw meýilnamasynyň her bölümi (moduly) öwrenilenden soň bilimleri obýektiw gözegçilikde saklamak serişdesi hökmünde ulanylýar. Dolandyryş, okuwçylaryň bilim derejesine baha bermek, bir tarapdan, bilimiň hiliniň görkezijisidir - okuwçynyň ösüşini kesgitleýär, beýleki tarapdan bolsa, didaktiki ulgamyň (okatmagyň usullary) täsirliliginiň görkezijisidir we okuw prosesini guramak).
Kompýuter barlagnamalarynyň birnäçe artykmaçlygy bar:
• Barlagnamadan soň her bir okuwçy tarapyndan çalt bellik almak;
• Okuwçylar bilimlerine we mümkinçiliklerine özbaşdak baha berip bilerler;
• Ähli okuwçylaryň bilimlerini bir wagtda barlamak;
• Okuwçylaryň her sapaga taýýarlanmak, olary terbiýelemek, okuwçylaryň ynsaplylygyny we takyklygyny ösdürmek islegini emele getirmek;
• Öwrenilen materiallaryň köpüsini barlamak;
• Kagyz çykdajylaryndan gaça durmak.
II Bap. Dürli kompýuter programmalarynda barlagnamalary döretmek
Subýekt meýdanynda barlagnamalary döretmek üçin synag meseleleriniň toplumyndan maglumat bazasyny döretmek arkaly kompýuter barlagnamalaryny döretmäge mümkinçilik berýän ýörite programmalary işlenip düzülýär. Barlagnamalary döretmek üçin programmalar hökmünde birnäçe programmalary saýlamak bolar.
2.1. Microsoft Power Point-de barlagnama döretmek.
Microsoft Power Point-de barlagnama döretmek. PowerPoint ulanylanda, esasanam okuw prosesinde, barlagnamalary ulanmakda gaty täsirli. Mysal üçin, birnäçe jogaply sorag berilýär. Jogap dogry bolsa, indiki slaýda geçmek mümkin. Köpleriň pikir edişi ýaly bu gaty kyn däl. Programmirleme ýörelgelerine doly düşünmedik hem bolsa, Microsoft Power Point-de barlagnama döretmek aňsat.
2.1. Microsoft Excel-de barlagnama döretmek.
Microsoft Excel-de barlagnama döretmek:
1-nji sahypada barlagnama bilen işlemek boýunça görkezmeleri girizdik. Barlagnama üçin "Başlamak" düwmesine basmaly. Soragyň tekstini üns bilen okamly. Dogry jogaba laýyk harpy saýlap degişli öýjüge girmeli. Barlagnama gutarandan soň, netijäni görmek üçin "Taýýar" düwmesine basmaly.
2.3. iSpring Quiz Maker 8 programmasynda barlagnama döretmek.
iSpring QuizMaker 8 programmasynyň esasy aýratynlyklary programma okuwçylary döretmek we işlemek üçin amatly, amatly interfeýsi bar. Soraglarda we jogaplarda grafika, formulalar, multimediýa, Flash animasiýasyny ulanyp bolýar. Bu diňe bir işi has özüne çekiji etmän, eýsem okuwçylaryň teklip edilýän meselelere bolan garaýşyny hem gowulaşdyrar.
Barlagnamalary döretmek we neşir etmek üçin algoritm:
1. Programmany ýüklänimizden soň, täze barlagnama döretmäge ýa-da redaktirlemek üçin taýyn barlagnamany saýlamaga çagyrýan gepleşik penjiresi peýda bolýar.
2.Barlagnama teswir we sözbaşy bilen sahypa döretmek üçin, “Maglumat slaýdyny döretmek üçin” düwmäni ulanmaly.
3. Maglumat slaýdy doly. Barlagnamanyň dizaýnyna başlalyň. Gerekli soragyň görnüşini saýlaň. Mysal üçin, “Ýeke-täk saýlaw” saýlanýar
4.Jogaplary goşmak düwmesini ulanyp aňsatlyk bilen goşup bolýar
5.Birinji sorag taýýar. Başga birini döredýäris. Mysal üçin, sorag görnüşi “Gabat gelmek”
6. Zerur bolsa, soraglara we jogaplara multimediýa birikdirilip bilner. Mysal şekilleri ulanýar.
7. Taýýar barlagnamany görüp we çap edilende nähili işlejekdigine baha berip bolýar.
8. Zerur bolsa, sazlamalar düwmesini ulanyp, görkezişiň we barlagnamanyň duýgusynyň aýratynlyklaryny sazlamaly
9. Barlagnamany “Flash” görnüşinde neşir edýäris. Iş internetde ulanylýan başga bir neşir görnüşini saýlap bolýar.
10. Taýýar neşir edilen işleri okuw çärelerinde ulanylyp bolýar.
2.04.AutoPlay Media Studio 8 programmasynda barlagnama döretmek.
Programmany göçürip alanyňdan soň işletmeli.Birinji ädimde taslama döretmek, açmak we dikeltmek soralýar. "Täze taslama döretmek" goýmasyna basmaly. Boş sahypadan birini saýlamaly. Ady belläň we "OK" -a basmaly. Taslama döredilenden soň, başlangyç sazlamalary etmeli.Ýagny, açylýan penjiräniň ululygyny bellemeli, nyşany we stili saýlamaly. Munuň üçin taslama iş ýeriniň gapdalynda syçanyň sag düwmesini basmaly we "Sazlamalar" elementini saýlamaly. Project Taslamany gurnamak Açylýan gepleşik penjiresinde menýu üçin zerurululygy we stilopsiýalaryny saýlamaly. Bu sanawlary ulanyp ýa-da bahalary el bilen düzmek arkaly amalaaşyrylyp bilner. Taslamanyň döredilmegi we esasy sazlamalary gutardy. Penjiräniň menýu bilen gurulmagyna geçeliň. Açylýan menýuny özleşdirmeli.Indi menýu penjiresine sazlamalar etmeli. Ilkibilen, fon suratyny goşmaly we sahypaadyny bellemeli. Fon suraty goşulanda, menýu elementlerini dolduryp bolýar.Munuň üçin düwmeleri, tekstiýa-da suratlary ulanyp bolýar.Olaryň aşagynda wideosapakfaýllaryna, goşmaça materiallara we ş.m. Şeýlelik bilen, gurallar panelinde “bellik” guralyny saýlamaly we menýuda ýazgy döretmeli. Menýu neşir etmek Menýu neşir etmek Gurnama tamamlanandan soň, interaktiw menýu bilen gutarnykly işi almaly. Indi bu islendik kompýuterde işledilip bilner.
Netijeler.
Häzirki wagtda barlagnamalary döretmek üçin köpsanly programmalar bar. Biz bu işimizde Microsoft PowerPoint, Microsoft Excel, iSpring QuizMaker 8 we AutoPlay Media Studio 8 kompýuter barlagnamalaryny döretmek we geçirmek üçin iň meşhur we ýygy-ýygydan ulanylýan programmalary hasapladyk. Bu maglumat gurşawynda barlagnamalary döretmegiň aýratynlyklaryny öwrenmegi, şeýle hem dürli soraglar bilen barlagnamalary nädip döretmelidigini öwrenmegi meýilleşdirdik. Dürli soraglar bilen dürli gurşawda 4 sany barlagnamalar taýýarladyk. Netijede, göz öňünde tutulan programmalaryň hemmesiniň kompýuter barlagnamalaryny ösdürmek we geçirmek üçin ýeterlik gurallary bar diýen netijä gelip bileris. Olaryň kömegi bilen häzirki zaman elektron barlagnamalarynyň ähli talaplaryna laýyk gelýän önümleri döretmek bolýar.
Mekdebimizde 1-11-nji synp okuwçylary bilen mugallymlaryň arasynda gözlegleri geçirdik , netijeleri okuwçylaryň 86% -iniň elektron barlagnamalary bilen işlemek isleýändigini görkezdi; Okuwçylaryň 72% -i barlagnamalary barlanda kompýuteriň has obýektiwdigine ynanýarlar; Okuwçylaryň 80% -i bu barlagnamalary özbaşdak döretmegi bilenoklar, ýöne öwrenmek isleýärler. Mugallymlaryň 100% -i elektron barlagnamalary bilen işlemegi makul bildiler.
Teklipler.
1.Elektron barlagnamalary mekdep durmuşyna düýli ornaşdyrmagy.
2. Okuw maksatnamasynda berlen barlagnamalary elektron görnüşde geçirmegi teklip edýäris.
Peýdalanylan edebiýatlaryň sanawy.
1.Informatiki dersi üçin barlagnamalar kitaby
2. Informatika, fizika, matematika okuw kitaplary.
3.“Barlagnama döremeginiň we ösüşiniň taryhy” : https://cyberleninka.ru/article/n/istoriya-vozniknoveniya-i-razvitiya-testirovaniya
4. “Türkmenistanda sanly bilimi ösdürmek hakynda” Konsepsiýa. 2017-nji ýyl.
5. “Türkmenistanda on iki ýyllyk umumy orta bilime geçmegiň” Konsepsiýasy. 2013-nji ýylyň 1-nji marty.
6. https://math-oge.sdamgia.ru/?redir=1
7. https://www.ispring.ru/ispring-quizmaker
8. Microsoft PowerPoint-de barlagnama döretmek: http://www.informatika.volsk-tersa.edusite.ru/p32aa1.html
(«Türkmenistan» gazetiniň 2022-nji ýylyň 24-nji sentýabryndaky sanynda, 3-nji sahypada).
9. Microsoft Excel-de barlagnama döretmek: https://lumpics.ru/how-to-create-a-test-in-excel/
17
