Синыфтан тыш сара «Йондоҙ сәғәте»

ЙОНДОҘ СӘҒӘТЕ.

Тема: Тыуған ерем - Башҡортостан

Маҡсаттар. Балаларға Башкортостан тәбиғәтең гүҙәллеген, байлыҡтарын данлыҡты, матур кешеләрен батырлыҡтарын күрһәтеп тыуған еребеҙгә һөйөү, ғорурлыҡ ултыу, фекерләү кимәлен үҫтереү.

Йыһаҙлау. һәр балаға 5 сигнал карточкалар/таратыла №1, №2,

№3,,№4,№5. Таратыу өсөн йондоҙсоҡтар. Башҡортостан гербы флагы, ҡош, йәнлектәр һүрәттәре, данлыҡлы кешеләр һүрәт.

Клас байрамса биҙәлгән. «Башҡортостан элек һәм хәҙер», «Улар беҙҙең яҡташтар», «Башҡорт аштары» һ.б. плакаттар эленгән.

Ойоштороу.

Уҡытыусы: һөрмәтле балалар, ҡунаҡтар, уҡытыусылар. Бөгөн беҙ «Тыуған ерем Башкортостан» йондоҙ сәғәте үткәрәбеҙ.

Беҙҙең - Ватан, ҡыҙым матур,

Ҡоштай балҡып тора,

Тауҙары зәңгәр бол оттай Күктәргә ҡалҡып тора.

Ысынлап та балалар беҙҙе уратып алған тәбйғәтте тағыла күҙ алдына килтерегеҙ, стеналағы һүрәттәргә күҙ һалығыҙ әле. Башҡортостандың тәбиғәтенә һоҡланып туймаҫһың, ниндәй матур!

ТӨП ӨЛӨШ.

Уйын ҡағиҙәләре:

һеҙгә 5 төрлө уйын тәҡдим ителә, һәр уйында 3 һорау, һәр дөрөҫ яуапҡа, йондоҙсоҡтар бирелә, һәр дөрөҫ яуапҡа, йондоҙсоҡтар бирелә. Кемдең йондоҙо иң әҙ ул уйындан сыға.

Уҡыусыларҙың булышсыларының дөрөҫ яуаптарына ла йондоҙсоҡтар менән билдәләнә.

1-се эш. Башҡортостаныбыҙҙың байлығына туҡталайыҡ: Ағастар, (класс тактаһында ағас исемдәре бирелгән, уҡытыусы әҫәрҙәрҙән өҙөк уҡый. Ниндәй ағас тураһында һүҙ барһа балалар шул сигнал карточкаһын күтәрә. ,

№1. Ҡайын.

№2. Саған.

№3. Имен.

№4. Ҡарағас.

№5. Муйыл.

Йәй ҙә ҡыш та ап - аҡ мин,

Кәрәкмәй кермән - фәлән Урмандың Ҡап - ҡараһында,

Мин бит яҡтырта беләм

Бөтәгеҙ ҙә яҙҙы ашҡынып көтеһегеҙ.Мин генә уның килеүенен ҡурҡып уйланам. Япраҡ ярып ап - аҡ сәскәгә төрөнсәгемдең уйланып та, ҡалтыранып китәм. (5)

Был ағастың япраҡтары елһеҙ көндә яҙ ҡыштырлашып, шыбырлашып, һөйләшеп ултыралар. (3)

2-се эш. Башҡортостандың йылғалары һәм күлдәре.(Шулай уҡ карточкалар эленә.)

№1. Ағиҙел.

№2. Ҡариҙел.

№3. һаҡмар.

№4. А ҡҡүл.

Был күл Ғафури районында урынлашҡан (4).

Башҡортостандағы иң ҙүр йылға. (1).

Ҡайһы йылға русса Уфимка тип йөрөтөлә?

ТАУҘАР.

№1. Ирәмәл.

№2. Янгантау.

№3. Ирендектау.

№4. Урал.

№5. Бәғрәҙе.

Ҡайһы тауҙын исеме русса «по грязи» һүҙенән килеп сыҡҡан (5). Башҡортостандың иң ҙур тауы (4)

Беренсе эшкә йомғаҡ яһала, һәм йондоҙҙар һанала.

Г) Ҡырағай хайуандар

№1. Төлкө.

№2. Айыу.

№3. Ҡуян. I

№4. Мышы.

№5. Бүре.

Телеграмманы кем ебәргән:

Кил еп китә алмаҫмын, ҡойроғом мәкегә туңып ҡалды. (5)

Ҡойроҡһоҙ ҡалдым, килергә оялам (2).

Килер инем төлкө өйөмдән ҡыуып сығарҙы.(3)

Д) Ҡоштар.

№1. һайыҫҡан.

№2. Бөркөт.

№3. Тумыртҡа.

№4. Өкө.

№5. Турғай.

Иң ҙур йортҡос ҡош? (2).

Был ҡошҡа һәйкәл ҡуйылған. (5)

Эй, яратмай ҙа инде мине кешеләр тауышым йәмһеҙ минем, күҙҙәрем йомро, әгәр мин булмаһам кешеләр икмәкһеҙ ултырыр ине. (4)

Е) Йорт хайуандары.

№1. Ат

№2. Эт

№3. Бесәй

№4. һарыҡ

№5. һыйыр

Д үртәүҙер аяғы,

Ҡайсылыр ҡолағы Таштан ҡаты тояғы. (1)

Кешенең дуҫы.

һөттө бигерәк ярата.

Йөн йомғағын уйната,

Мендәргә менеп ята.

Йомғаҡ яһала.

Ауыл, ҡала, райондар.

Ауылдар:

№1. Еҙемҡаран №2. Өфө №3. Нефтекама №4. Сәйетбаба №5. Табын

Был ауылда Башҡортостанда иң ҙур башҡорт ауылы тип йөрөтәләр.

Был ауылда бөйөк яҙыусыбыҙ М.Ғафури тыуған. (1)

Был ҡаланың исемендә йылға һәм файҙалы ҡаҙылма йәшерелгән.

Райондар.

№1. Ҡырмыҫҡалы.

№2. Күгәрсен.

№3. Ғафури. '

№4. Әбйәлил.

Был район исеме егет күлде аҫып ҡуйырға арҡан ишкән (4)

Башҡортостан халыҡ яҙыусыһының фамилияһы бирелгән район. (3)

Ҡайһы район оса. (2)

Ҡалалар.

№1. Салауат.

№2. Өфө.

№3. Кумертау.

№4. Нефтекама.

Был ҡаланың исеме башҡорт халыҡ геройы хөрмәтенә бирелгән . (1)

Башҡортостандың баш ҡалаһы. (2) (

Был Кала янында таш күмер сығарыла.

(Р.Ниғмәти.) БА ТЫРҘАР.

№1 С. Юлаев.

№2 А. Матросов.

№3 Шайморатов.

Башҡорттар китте һуғышҡа Оҙатып ҡалды күк Урал.

Ат уйнатып алдан бара,

Генерал (3)

№2 Ул бара ат уйнатып.

Батыр ғәскәрҙәре башында Боярҙарҙы ҡырған егет Исемкәйе Урал ташында (1)

№3 Ауыр һуғыш барҙы Чернушкала Яуып торҙо ҡурғаш ямғыры Шул ауылдан дошман ут һипкәндә һай дәһшәтле ине яу ҡыры Ярһыу Нәфрәт менән йәш егет, Ҡаршы барҙы утлы үлемгә Тартты уны бөйөк батырлыҡҡа - Мөхәбәте Тыуған кин илгә. (2).

1. Ул бейеү менән Башҡортостанды ғына түгел бөтә донъяны төң ҡалдырҙы (3).

Ҡатын - ҡыҙ яҙыусы(1)

Ул композитор.

ФИНАЛ.

Башҡортостан һүҙенән яңы һүҙҙәр төҙөргә.

ЙОМҒАҠЛАУ.