Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Халықтық педагогикада ертегілердің маңызы
Халықтық педагогикада баланың ой-өрісін, тілін, сөздік қорын дамытумен қатар актерлік шеберліктерін де осы ертегілер арқылы дамытуға болады.Біздің халықта Ертегі ауыз әдебиетінің ең көне жанрларының бірі болып табылады. Ертегілер көбіне ауызша айтылғандықтан, оны көркем әңгіме деуге де болады және бала тәрбиесі үшін маңызы зор. Ол ауызша айтылып, ел есінде ғасырлар бойы сақталып, ұрпақтан – ұрпаққа ауысып біздің дәуірімізге жеткен. Ертегілерді тыңдау арқылы әрбір бала жақсы мен жаманды, дос пен дұшпанды, мейірімділік пен жауыздықты, жақсылық пен жамандықтың ара жігін айыруды үйренеді.Әр кезеңде ертегі айтушылар өз жандарынан ертегі мазмұнына жаңа оқиғалар қосқан. Сөйтіп ол үнемі жаңарып, толықтырылып, жетілдіріліп отырған және көп нұсқалалық өріс алған.Халық ерте кезде-ақ әрқашан зұлымдықты әділеттік жеңеді, адам табиғаттың асау сырларын біліп, қолдана алатын болады деп сенген. Жақсы өмірді аңсаған қашықтарға тез жетуді, ғажап күшті болуды, көкке ұшуды, жер асатына түсіп, асыл қазынасын алып, пайдалануды армандаған. Үмітін ертегіге аенгізген халық пәлсапасы терең еді. Соның Сондықтан да ертегілерде халық қиялы, арманы, даналығы ғасырлар бойы жинақталған өмір тәжірибесі бар. Ертегілерді оқытудағы ең басты мақсаттың бірі – балалардың өзін қанаттандырып, қиял әлеміне, арман биігіне жетелеп, жақсылыққа,ізгілікке сендіріп, батырлыққа, ерлікке елтіп, халық туындыларына деген қызығушылығын арттыру болып табылады.Қай ертегіні оқытса да, тәрбиеші өзінің осы ең басты мақсатын бір сәт те есінен шығармауы керек.Ертегілердің негізгі кейіпкерлері-хан оның уәзірлері, шал мен кемпір, мерген , тазша, қойшы, өнерпаз жігіттер, дәулер, мыстан-жалмауыз кемпірлер, айдаһар, самұрық құс т.б. Қазақ ертегілері адамды сиқырлы күштерімен таңқалдырады: Самұрық құстаң алыптығы,адамша сөйлейтін Шалқұйрық, жәндіктер де бар... бұл кейіпкерлер ертегіден ертегіге «көшіп»жүреді. Ертегінің соны үнемі жақсылықпен аяқталағаны баланы қанатадыра түсетіні анық. Әрқашан әдеби және халық етегілерінде жақсылық жамандықты жеңеді,-деп аяқталады. Баланың сөйлеу мәнері қалыптасып,өмірге деген құштарлығы артады .
Қозыбаева Айгүл
№23 мектеп-лицей
Қазақ тілі әдебиеті
Халықтық педагогикада ертегілердің маңызы
Халықтық педагогикада баланың ой-өрісін, тілін, сөздік қорын дамытумен қатар актерлік шеберліктерін де осы ертегілер арқылы дамытуға болады.Біздің халықта Ертегі ауыз әдебиетінің ең көне жанрларының бірі болып табылады. Ертегілер көбіне ауызша айтылғандықтан, оны көркем әңгіме деуге де болады және бала тәрбиесі үшін маңызы зор. Ол ауызша айтылып, ел есінде ғасырлар бойы сақталып, ұрпақтан – ұрпаққа ауысып біздің дәуірімізге жеткен. Ертегілерді тыңдау арқылы әрбір бала жақсы мен жаманды, дос пен дұшпанды, мейірімділік пен жауыздықты, жақсылық пен жамандықтың ара жігін айыруды үйренеді.Әр кезеңде ертегі айтушылар өз жандарынан ертегі мазмұнына жаңа оқиғалар қосқан. Сөйтіп ол үнемі жаңарып, толықтырылып, жетілдіріліп отырған және көп нұсқалалық өріс алған.Халық ерте кезде-ақ әрқашан зұлымдықты әділеттік жеңеді, адам табиғаттың асау сырларын біліп, қолдана алатын болады деп сенген. Жақсы өмірді аңсаған қашықтарға тез жетуді, ғажап күшті болуды, көкке ұшуды, жер асатына түсіп, асыл қазынасын алып, пайдалануды армандаған. Үмітін ертегіге аенгізген халық пәлсапасы терең еді. Соның Сондықтан да ертегілерде халық қиялы, арманы, даналығы ғасырлар бойы жинақталған өмір тәжірибесі бар. Ертегілерді оқытудағы ең басты мақсаттың бірі – балалардың өзін қанаттандырып, қиял әлеміне, арман биігіне жетелеп, жақсылыққа,ізгілікке сендіріп, батырлыққа, ерлікке елтіп, халық туындыларына деген қызығушылығын арттыру болып табылады.Қай ертегіні оқытса да, тәрбиеші өзінің осы ең басты мақсатын бір сәт те есінен шығармауы керек.Ертегілердің негізгі кейіпкерлері-хан оның уәзірлері, шал мен кемпір, мерген , тазша, қойшы, өнерпаз жігіттер, дәулер, мыстан-жалмауыз кемпірлер, айдаһар, самұрық құс т.б. Қазақ ертегілері адамды сиқырлы күштерімен таңқалдырады: Самұрық құстаң алыптығы,адамша сөйлейтін Шалқұйрық, жәндіктер де бар... бұл кейіпкерлер ертегіден ертегіге «көшіп»жүреді. Ертегінің соны үнемі жақсылықпен аяқталағаны баланы қанатадыра түсетіні анық. Әрқашан әдеби және халық етегілерінде жақсылық жамандықты жеңеді,-деп аяқталады. Баланың сөйлеу мәнері қалыптасып,өмірге деген құштарлығы артады .
Қозыбаева Айгүл
№23 мектеп-лицей
Қазақ тілі әдебиеті
Халықтық педагогикада ертегілердің маңызы
