Урок биологии «Митоз» (10 класс)

1

Мерзімі:

№ 33 сабақ

2

Сынып:

10 «А»

3

Тақырыбы:

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

4

Мақсаты:

Жасушаның бөлінуі, митоз, оның фазалары және биологиялық маңызы туралы түсінік алу.

5

Міндеттері:

– Митоз жыныссыз көбеюдің және көпжасушалы организмдердің өсуінің негізі екендігі туралы білім жүйесін қалыптастыру;

– Тіріге тән қасиет – өзін-өзі ұдайы өндіру туралы білу және митоз, амитоз, мейоздарды ажыратып, өмірде қолдануға дағдылану;

– Оқушылар бір-бірімен ынтымақтастық қарым-қатынасқа түсе отырып, ойларын еркін, нақты жеткізе білуге үйрену.

6

Күтілетін нәтиже:

– Митоз жыныссыз жасушалардың көбею жолы екендігі және оның фазалары туралы білім жүйесі қалыптасады;

–Өзін-өзі ұдайы өндіру туралы қасиетті біледі және митоз, амитоз, мейоздарды өмірде ажыратып, қолдануға дағдыланады;

– Оқушылар бір-бірімен ынтымақтастық қарым-қатынасқа түсе отырып, ойларын еркін, нақты жеткізе білуге үйренеді.

7

Көрнекілік:

Құралдар:

Электронды оқулық, слайд

Интербелсенді тақта, А3 форматты қағаз, маркерлер, стикерлер, оқулық.

8

Сабақтың типі:

Жаңа сабақ

9

Сабақтың түрі:

Аралас сабақ

10

Әдіс-тәсілдер:

«Өзіңізге тілегенді – басқаларға тілеңіз!» тренингі, топтастыру стратегиясы, миға шабуыл, кластер, «ойлан, жұптас, бөліс», сәйкестендіру, суретпен жұмыс, ашық және жабық сұрақтар.

11

Сабақ кезеңдері:

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

12

Ұйымдас

тыру кезеңі

Амандасу, түгелдеу.

1. «Өзіңізге тілегенді – басқаларға тілеңіз!» тренингін өткізу арқылы оқушылардың сабаққа деген жағымды көңіл күйін қалыптастыру.

Мақсаты: жағымды ынтымақтастық ахуал тудыру.

Шарты: топ мүшелері орындарынан тұрады. Әр топқа 10-15 секунд уақыт аралығында өздеріне бір немесе бірнеше ізгі тілек тілеу тапсырылады. Содан кейін топтар, бір-біріне жылы жүзбен қарап, жаңағы өздеріне тілегенді өзге топтарға айтады.

Топтастыру: оқушыларды алдыңғы сабақтарда топтасқан мүшелерімен отырғызу, тек топтардың атауларын өзгерту.

Топтар бір-біріне жақсы тілектер айта отырып, сабаққа деген ынтасы артады

және көңіл күйлері көтеріледі

«Митоз», «Амитоз», «Мейоз» болып оқушылар 3 топқа топтасып отырады.

13

Үй тапсырмасын сұрау

Топтастыру стратегиясы

Өткен тақырып бойынша «Сұрақ қоюшылар» тобының дайындап әкелген сұрақтарымен үйге берілген тақырыпты сұрау.

Басқа топтар сұрақтарға жауап бере отырып, өткен тақырыпты еске түсіреді және одан әрі орындауға тиісті әрекетке қажеттілігі қалыптасады.

14

Жаңа сабақ

Білу. Түсіну.

Миға шабуыл сұрақтары:

Барлық тірі ағзаларға тән қасиеттерді атаңыздар. Жасушаның өсуін, дамуын және жаңаруын жүзеге асыратын тіршілік қасиеті қалай аталады? Оның қандай түрлері бар? (осы жерде оқушылардың назарын топтарының атауларына аудару) Топтарыңның атауларына қарасаңдар «митоз, мейоз және амитоз» деп аталған. Қайсысы қандай көбею түріне немесе бөліну жолына жатады?

Сабақтың тақырыбы айтылады (бүгін осы бөліну жолдарының ішіндегі митоз туралы түсінік аламыз) және сабақтың тақырыбына дұрыс мақсат қоюына бағыт-бағдар беру.

Кластер құру.

Көбеюдің түрлері

Мейоз

Амитоз

Митоз

Осы көбею түрлерінің бір-бірінен айырмашылығын айтыңыздар.

Жасушаның туғаннан еншілес жасушалар түзуге дейінгі тіршілігі қалай аталады? Оның неше кезеңі бар?

Жасушалық айналым

Интерфаза Бөліну кезеңдері

Дене жасушалары үшін жасушалық айналым қандай кезеңдерге бөлінеді?

Жасушалық айналым

(дене жасушалары үшін)

Интерфаза және Митоз

Жасушада көбеюге қатысатын органоидты атаңыз. Дене жасушасында неше хромосома бар? Жыныс хромосомасында ше?

(Интерфаза және митоз туралы сұрау)

Митоз (4 фазадан тұрады)

Профаза метафаза анафаза телофаза

Сұрақтарға ойланып, алдыңғы сыныптарда алған білімдеріне сүйеніп жауап береді.

Оқушылар бүгінгі тақырып бойынша мақсат қояды.

Оқулықты пайдаланып, тақырыптағы берілген мәліметтерді жіктеп, кластерге түсіреді.

Әр топ өз топтарының атауларына сәйкес бөліну жолдарының ерекшеліктерін ажыратады.

15

Қолдану

Ойлан, жұптас, бөліс.

Топтарға тақырыпшалар беру (алдымен әр оқушы тақырыпшаны оқу, жұптасымен талқылау, топ мүшелерімен және топтар бір-бірімен ой бөлісу).

1 топ «Митозға» - интерфаза кезеңі

2 топ «Амитозға» - профаза және метафаза

3 топ «Мейозға» - анафаза және телофаза

Алдымен әр оқушы тақырыпшаны оқиды, жұптасымен талқылайды, топ мүшелерімен және топтар бір-бірімен ой бөліседі.

16

Талдау . Жинақтау

Сәйкестендіру (1 топқа). Анықтамаларды дұрыс жауаптарымен сәйкестендіру қажет.

Суретпен жұмыс (2 топқа). Суреттерді қараңыздар. Митоз фазаларындағы оқиғалар ретінің дұрыстығын белгілеңіз және әңгімелеңіз.

Ашық және жабық сұрақтар (3 топқа).

Ашық (жауабы мәтінде болмайтын) және жабық (жауабы мәтінде бар) сұрақтар дайындау.

1 топтың оқушылары анықтамаларды дұрыс жауаптарымен сәйкестендіреді.

2 топтың оқушылары берілген суреттерден митоздың фазаларын ажыратып, онда жүретін үрдістер туралы әңгімелейді.

3 топтың оқушылары ашық (жауабы мәтінде болмайтын) және жабық (жауабы мәтінде бар) сұрақтар дайындайды.

17

Кері байланыс

Шығу парағы

Шарты: оқушылар бүгінгі сабақта алған әсерлері туралы жазады.

1.Бүгінгі сабақ сізге ұнады ма?

2. Сабақта қандай мәліметтерге қол жеткіздіңіз?

3. Сіз үшін сабақ барысында қолданылған әдістердің қайсысы тиімді және неге?

Кері әсер парағын толтырады.

18

Үйге тапсырма

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

19

Бағалау

Жақсарту үшін бағалау.

Әрбір тапсырманы орындап болған соң топтардың бірін-бірі қолпаштау арқылы бағалауын қадағалау.

Жиынтық бағалау (оқушылардың өздерінен әр топтағы белсенді қатысушыларды анықтау)

Бағалау парағы

Бағалау шәкілі:

18-21 ұпай – «өте жақсы»

12-17 ұпай – «жақсы»

04-11 ұпай – «қанағаттанарлық»

Әрбір тапсырмадан соң топтар бірін-бірі қолпаштау арқылы бағалайды.

Топ басшысы бағалау парағын толтырады.

20

Рефлексия

1) Бүгінгі сабақтың барысы қалай орындалды?

2) Оқушы белсенділігі мен әрекетінен нені байқадым?

3) Сабақты жүйелі ұйымдастыра алдым ба?

4) Келесі қадамым неден басталуы тиіс деп ойлаймын?

5) Сабақтың құрылымында нені өзгертер едім?

6) Оқушыны нақты қандай әрекетке және неге бағыттар едім?

7) Сабақ барысында не нәрсе шашыраңқы болды?

­­­­­­­­­­­

Күні:25.12.2015 ж

Пәні: биология

Сыныбы: 10 «а»

Сабақтың тақырыбы:

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

Топтың атауы:

№

Оқушының аты

Тапсырмалар

Жалпы ұпайы

Топтас

тыру стратег

сұрақ қоюшы

ға – 2 ұпай,

Жауап берушіге – 1 ұпай

«ойлан, жұптас, бөліс»

Өте жақсы – 5 ұпай,

Жақсы- 3 ұпай,

Орташа – 1 ұпай

Сәйкестен

діру

Әр дұрыс жауап

қа – 1 ұпай

Сурет

пен жұмыс

Өте жақсы – 3 ұпай,

Жақсы- 2 ұпай,

Орта– 1 ұпай

Ашық және жабық сұрақ
 

Әр жабық сұрақ

қа – 1 ұпай,

ашық сұрақ

қа – 2 ұпай

1

2

3

4

5

6

Топтың жалпы ұпайы

Күні:25.12.2015 ж

Пәні: биология

Сыныбы: 10 «а»

Сабақтың тақырыбы:

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

Топтың атауы:

№

Оқушының аты

Тапсырмалар

Жалпы ұпайы

Топтас

тыру стратег

сұрақ қоюшы

ға – 2 ұпай,

Жауап берушіге – 1 ұпай

«ойлан, жұптас, бөліс»

Өте жақсы – 5 ұпай,

Жақсы- 3 ұпай,

Орташа – 1 ұпай

Сәйкестен

діру

Әр дұрыс жауап

қа – 1 ұпай

Сурет

пен жұмыс

Өте жақсы – 3 ұпай,

Жақсы- 2 ұпай,

Орта– 1 ұпай

Ашық және жабық сұрақ
 

Әр жабық сұрақ

қа – 1 ұпай,

ашық сұрақ

қа – 2 ұпай

1

2

3

4

5

6

Топтың жалпы ұпайы

Күні:25.12.2015 ж

Пәні: биология

Сыныбы: 10 «а»

Сабақтың тақырыбы:

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

Топтың атауы:

№

Оқушының аты

Тапсырмалар

Жалпы ұпайы

Топтас

тыру стратег

сұрақ қоюшы

ға – 2 ұпай,

Жауап берушіге – 1 ұпай

«ойлан, жұптас, бөліс»

Өте жақсы – 5 ұпай,

Жақсы- 3 ұпай,

Орташа – 1 ұпай

Сәйкестен

діру

Әр дұрыс жауап

қа – 1 ұпай

Сурет

пен жұмыс

Өте жақсы – 3 ұпай,

Жақсы- 2 ұпай,

Орта– 1 ұпай

Ашық және жабық сұрақ
 

Әр жабық сұрақ

қа – 1 ұпай,

ашық сұрақ

қа – 2 ұпай

1

2

3

4

5

6

Топтың жалпы ұпайы

Күні:25.12.2015 ж

Пәні: биология

Сыныбы: 10 «а»

Сабақтың тақырыбы:

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

Топтың атауы:

№

Оқушының аты

Тапсырмалар

Жалпы ұпайы

Топтас

тыру стратег

сұрақ қоюшы

ға – 2 ұпай,

Жауап берушіге – 1 ұпай

«ойлан, жұптас, бөліс»

Өте жақсы – 5 ұпай,

Жақсы- 3 ұпай,

Орташа – 1 ұпай

Сәйкестен

діру

Әр дұрыс жауап

қа – 1 ұпай

Сурет

пен жұмыс

Өте жақсы – 3 ұпай,

Жақсы- 2 ұпай,

Орта– 1 ұпай

Ашық және жабық сұрақ
 

Әр жабық сұрақ

қа – 1 ұпай,

ашық сұрақ

қа – 2 ұпай

1

2

3

4

5

6

Топтың жалпы ұпайы

Күні:25.12.2015 ж

Пәні: биология

Сыныбы: 10 «а»

Сабақтың тақырыбы:

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

Топтың атауы:

№

Оқушының аты

Тапсырмалар

Жалпы ұпайы

Топтас

тыру стратег

сұрақ қоюшы

ға – 2 ұпай,

Жауап берушіге – 1 ұпай

«ойлан, жұптас, бөліс»

Өте жақсы – 5 ұпай,

Жақсы- 3 ұпай,

Орташа – 1 ұпай

Сәйкестен

діру

Әр дұрыс жауап

қа – 1 ұпай

Сурет

пен жұмыс

Өте жақсы – 3 ұпай,

Жақсы- 2 ұпай,

Орта– 1 ұпай

Ашық және жабық сұрақ
 

Әр жабық сұрақ

қа – 1 ұпай,

ашық сұрақ

қа – 2 ұпай

1

2

3

4

5

6

Топтың жалпы ұпайы

Күні:25.12.2015 ж

Пәні: биология

Сыныбы: 10 «а»

Сабақтың тақырыбы:

§33. Өзін-өзі ұдайы өндіру – тіріге тән жалпылама қасиет. Митоз.

Топтың атауы:

№

Оқушының аты

Тапсырмалар

Жалпы ұпайы

Топтас

тыру стратег

сұрақ қоюшы

ға – 2 ұпай,

Жауап берушіге – 1 ұпай

«ойлан, жұптас, бөліс»

Өте жақсы – 5 ұпай,

Жақсы- 3 ұпай,

Орташа – 1 ұпай

Сәйкестен

діру

Әр дұрыс жауап

қа – 1 ұпай

Сурет

пен жұмыс

Өте жақсы – 3 ұпай,

Жақсы- 2 ұпай,

Орта– 1 ұпай

Ашық және жабық сұрақ
 

Әр жабық сұрақ

қа – 1 ұпай,

ашық сұрақ

қа – 2 ұпай

1

2

3

4

5

6

Топтың жалпы ұпайы