Дәрес планы «Үткән заман хикәя фигыль» (6 нчы сыйныф)

Үткән заман хикәя фигыль 6 а сыйныфында татар теле дәресе Төзеде: татар теле һәм әдәбияты укытучысы Гайсина Г.Г.

ФИГЫЛЬ Затланышлы фигыльләр Затланышсыз фигыльләр

Хикәя фигыль Хәзерге заман Үткән заман Киләчәк заман Меню

Затланышлы фигыльләр Боерык фигыль Хикәя фигыль Шарт фигыль Меню

Затланышсыз фигыльләр Инфинитив Хәл фигыль Сыйфат фигыль Исем фигыль Меню

Фигыль юнәлешләре Төп Кайтым Төшем Уртаклык Меню Йөкләтү

Фигыль төркемчәләре хикәя боерык шарт сыйфат Меню хәл исем Инфини тив

Кыр җилләре иркәләде килеп, Кыр җилләре иркәләде килеп, Тукай моңы ерактан тартты; Әкиятләрең белән ачылды телем, Казан арты, әй Казан арты. (С.Хәким)   Минем туганыма биш ай заман үткәч, атам аз гына вакыт авырып үлгән. Мине бу атлар, әлбәттә, Саснага алып киткәннәр.  

Үткән заман хикәя фигыль Билгеле -ды,-де, -ты, -те Билгесез -ган, -гән, -кан, -кән Меню

Билгеле үткән заман Нишләде? Нишләмәде? Яз + ды Төш + те Кайт + ты Телә + де Яз-ма-ды Төш-мә-де Кайт-ма-ды Телә-мә-де Меню

Билгесез үткән заман Нишләгән? Нишләмәгән? Яз + ган Төш + кән Кайт + кан Телә + гән Яз-ма-ган Төш-мә-гән Кайт-ма-ган Телә-мә-гән Меню

Билгеле төр Аңладым –аңладык Аңладың –аңладыгыз Аңлады – аңладылар Билгесез төр Аңлаганмын аңлаганбыз Аңлагансың – аңлагансыз Аңлагансың – аңлагансыз Үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1вариант – билгеле үткән заман хикәя фигыльләрне сайлап язарга 2 вариант- билгесез үткән заман хикәя фигыльләрне сайлап язарга Төн уртасы җиткәч, барлык шау-шу беткәч, кош-корт йокыга киткәч, Җамал әбигә тагы эш чыкты. Йоклый иде ул тәмле төш күреп... Нәкъ шул вакыт нидер чырлады. Бу тавыш төнге тынлыкта тагын да куркынычрак булып яңгырады. Галошын да эләктермәде, өстенә дә кимәде, Җамал әби ишегалдына атлады. Ни күзе белән күрсен, ни җаны белән түзсен,чуар тавыкның чебешләре тузынган. Йокысы йокы булмады, күзе йомылмады, һаман чебеш урлаучы дошманны тиргәде. Ләкин дошманның кем икәнен тиз сизенделәр. Гата капкын алып кайтты, аңа ит кисәге каптырды, ә үзе йокларга ятты. Иртәгесен Гата, капкынны чыгып караса, шакката, капкында көзән ята.

Тест. Тест. 1. Үткән заман хикәя фигыль а) сөйләп торган вакыттагы эшне белдерә; б) сөйләп торган вакыттан алда булган эшне белдерә.   2. Билгеле үткән заман зат-сан белән а) төрләнә; б) төрләнми.   3. Билгесез үткән заманның сораулары: а) нишләде? Нишләмәде? б) нишләгән? Нишләмәгән?   4. Хикәя фигыльнең заманын билгеләгез. Килдек, керде, әйтте, уйнады, аңлады, язды. а) билгеле үткән заман; ә) билгеле киләчәк заман.   5. Килгән, кергән, әйткән, уйнаган, аңлаган, язган. а) билгесез киләчәк заман ә) билгесез үткән заман.