Самоучитель балкарского языка «Урок 4» (4–11 класс)

Урок 4

Инфинитив

-ргъа, -рге -ыргъа, -ирге, -ургъа, -юрге, -ерге, -аргъа

Отрицание - мазгъа /-мезге

Аша+РГЪА = ашаргъа (есть)

Аша+МАЗГЪА=ашамазгъа (не есть)

Жууун+УРГЪА=жууунургъа (купаться) Жууун+МАЗГЪА = жууунмазгъа (не купаться)

Кел+ИРГЕ= келирге (приходить)

Кел+МЕЗГЕ= келмезге (не приходить)

Поставим глаголы в инфинитивную форму

Мен бар…… боллукъма. Буну ал……. жараймыды.

Сен окъу…… хазырмыса? Мен жат……. барама.

Битеу текстни жаз…..мы керекди?

Сен аякъ машина бла уч…… сюемисе?

Прочитаем и переведем:

Мен ашаргъа келгенме-Мен ашаргъа келеме-Мен ашаргъа келликме

Ол къайтарыргъа сюйгенди - Ол къайтарыргъа сюеди - Ол къайтарыргъа сюерикди.

Ол мени кёрюргеми сюеди? –Ол меними кёрюрге сюеди? – Ол мени кёрюрге сюемиди? – олму мени кёрюрге сюеди?

Сен терезени жууаргъамы сюесе? - Сен терезеними жууаргъа сюесе?

- Сенми терезени жууаргъа сюесе? - Сен терезени жууаргъа сюемисе?

Заполни таблицу:

Жолда белгиле / жол белгтле:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10.11. 12.  

А. Жол бер

Б. Киригре жарамайды

В. Онг жанына бурулургъа

Г. Сол жанына булургъа

Д. Алгъа барыргъа

Е. Бек гитче скорость элли болургъа керекди

Ё. Къоркъуу

Ж. Тохтамай барыргъа жарамайды

З. Жюрюрге жарамайды

И. Бек гитче скорость элли болургъа керек жер бошалды

К. Бек уллу скорость элли болургъа керекди

Л. Аякъ жол

Отметь верный ответ:

……..айыу жашайды?

А. Къачан

Б. Къайда

Г. Ким

2. Ингирде ишден сора …….. барлыкъса?

А. къачан

Б. ненча

Г. къайры

3. Ич отоуда …… уллу сёлешеди?

А. не

Б. ким

Г. ненчадан

4. Сен тамбла …..келликсе?

А. ненчагъа

Б. ким

Г. ненчадан

5. Заявленияны …….жазаргъа керекди?

А. не

Б. къалай

Г. кимни

6. Бу тар кёнчеклени……. кийгенсе?

А. нек

Б. неден

Г. къаллай