План-конспект урока на горномарийском языке «Иван Горныйын биографи дä тӹдӹн "Туан вел" лыдышыжы»

/data/files/x1607238324.pptx (Иван Горныйын биографи дä тӹдӹн "Туан вел" лыдышыжы/Биографи)Министерство науки и высшего образования Российской Федерации

ФГБОУ ВО «Марийский государственный университет»

Институт Национальной Культуры и Межкультурной Коммуникации

Иван Горныйын биографи дä тӹдӹн "Туан вел" лыдышыжы

(Мары литературы, 7 класс)

Тымдышы: Минюков Ю.С.

Йошкар-Ола

2020

Урокын темыжы: Иван Иванович Тарьяновыне «Туан вел» лыдышыжы.

Цельжы: тыменьшӹвлäн лыдышын идейно -тематический содержанийжӹ доно лишӹл лиäш.

Задачывлä:
1) лыдышын кыце лимӹжӹм пäлен нäлäш, поэт дä писатель ылмыжы гишäн, да писательын сирӹмӹжӹм лыдаш кымылангдаш;
2) текст доно пäшäм ӹштен мышташ, конспектым ӹштӹмӹ навыкым пингӹдемдäш; сӹлнӹн лыдмы навыкым яжоэмдäш;
3) шачмы йӹлмӹм, шачмы мӱлäндӹ доно когоэшнäш дä яраташ тымдаш.

Урокын типшы: у темы доно пäлӹмӹ лиäш.

Урокын эртӹмӹ планжы.

I. Чангымы лаштык. Тетявлäм пäшäшкӹ кымылангдымаш.

Пуры кечӹ, тыменьшӹвлä! Шӹцдä. Цилä ма келеш – йäмдӹлӹдä дä урокым тӹнгäлӹнä. Тагачы тä пиш цевер ылыда дä айда сусу кымыл доно урокыш пижӹнä.

II. Тонышы пäшäм тергӹмäш.

Тäмдäн анзылныда заданивлä киäт, ти ядмашвлäэш вäшештäш келеш да тетрадьыш сирäш. Вара пäшäвлäдäм икӹжäк-иктӹ лошты вашталтыда дä äклӹдä (мыжырын пäшäм ӹштäш тыменьдä).

Äклӹмäш: "5" ‒ о-1 самыньлан;

"4" ‒ 2-3 самыньлан;

"3" ‒ 4-5 самыньлан;

"2" ‒ 6 дä утларак самыньлан.

III. У темым ынгылдарымаш.

Тагачы мäмнäн урокыштына мä ик Кырыкмары писатель дä поэт гишäн пäлен нäлӹнä. (Тымдышы лыдышым лыдаш тӹнгäлеш. Фонышты презентацим чӱктäш келеш).

- Тетявлä, тä кӹзӹт лыдышым яжон колыштда. Мам кöргӹштӹдä шижӹдä, кынам колыда техень йиш лыдышым? Когоэшнедä ли äли кымылда куза?

- Кыце шанедä, ма гишäн тидӹ лыдыш? Кӱ тидӹм сирен?

- Тöр, ты лыдыш шачмы вäр гишäн, шачмы вäрӹм яратамы гишäн.

- Келесӹдä, кӱ махань сола гӹц ылеш дä мам яжом ӹшке солажы гишäн келесен кердеш?

- Вот, тääт ӹшке изи шачмы вäр донда когоэшнедä, седындонат тагачы мä тидӹ гишäн попаш тӹҥгäлӹнä дä поэтӹн ӹлӹмäш корныжы гишäн.

Презентаци доно пäшä:

Поэт гишäн слайдышты тыменьшӹ юкын лыдеш (3 слайд);

Тетявлä доно попалталаш поэтын шачмы вäржӹ гишäн (4 слайд);

Иван Горныйын писатель дä поэт корныжы гишäн ик-кок шамакым келесäш (5 слайд);

Тӹдӹн литературышты махань кишäм коден (6-7 слайдвлä);

Горныйын «У сем» журналышты пäшäлӹмӹ гишäн келесäш (8 слайд);

Обещственный пäшä дä тидӹ гишäн наградывлäм нäлмӹжӹ гишäн манаш (9-10 слайдвлä);

Иван Горныйын вес произведенивлäжӹ, книгäвлäжӹ, сборниквлäжӹ гишäн манаш, лыдаш кымылангдаш (11-13 слайдвлä).

Ядмашвлä доно пäшä:

1. Иван Горный кышты дä кынам шачын?

2. Кышты тӹдӹ тӹменьӹн?

3. Кӱ семӹн мä тӹдӹм пäленä?

4. Поэт корныжы кынам тӹнгäлӹн?

5. Ма тäлäндä ылеш «Туан»?

6. Кышты тӹдӹ пäшäм ӹштен?

А ӹнде мӹнь ик-кок эдемлäн тä логыцдä лыдышвлäжӹм лыдаш пуэм. Яжон лыдда, кымыл доно. А сек анзыцын мӹнь ӹшкеок иктӹм тäлäндä лыдын пуэм.

(Тымдышы лыдышым лыдеш, вара эче 2-3 тыменьшӹ лыдыт).

Лыдышвлä доно пäшä:

- Ма гишäн ти лыдышышты попалтеш? (Тетявлä кӱ мам шана, техень ваштареш шамакым пуат)

- Малын тӹнь ти лыдышым нäлӹнäт? Ма доно тӹлäт келшен?

- Иктагӱ тä гӹцдä лыдышым сирен анжен? Иван Горный ганьок поэт лимӹдä ак шо?

IV. Урокышты тыменьмӹ пингӹдемдӹмäш.

А ӹнде айда тагачшы тыменьмӹм эче ик гäнä пингӹдӹмденä. Цилäн пырыда ти сайтыш (Тымдышы сирä доскашты интернет сайтын ссылкыжым äли анзыцок колта беседыш).
«Quizizz» интернет платформышты интерактивный тестым лäктäш. (Тестын результатвлä тыменьшӹвлäлäн яжо äкӹм нäлäш палшат).

V. Тонышы пäшä.

1. Наизусть ик лыдышым, махань тäлäндä келшä, тыменяш;

2. Мӱлäндӹ шамаклан акростихым ӹштäш.

VI. Тыменьшӹвлäн урокышты пäшäлӹмӹштӹм äклӹмäш.